هورنیوز – عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران در گفتگو با اقتصادآنلاین تصریح کرد: در دو سالی که قیمت‌ها به صورت واقعی محاسبه می‌شد، پالایشگاه‌ها سود معقول و مناسبی را به دست آوردند و ۷۳ میلیارد تومان سود (بدون احتساب پالایشگاه اراک و آبادان) کسب کردند. پالایشگاه آبادان، تنها پالایشگاه زیان‌ده محسوب می‌شد که مقدار زیادی فرآورده سنگین، تولید کرده و طرح بهینه‌سازی آن به نتیجه نرسیده بود. (پس از شیوع ویروس کرونا در کشور و کاهش مصرف فرآورده‌های نفتی که منجر به کاهش شدید تولید برخی پالایشگاه‌های کشور شد، شرکت‌های پالایشی از وزارت نفت خواستار اعمال تخفیف‌های بیشتر در قیمت خوراک شدند. با تغییر روش از سوی وزارت نفت، دیگر خبری از فوب خلیج ‌فارس در قیمت‌گذاری خوراک نبود و آنچه از اهمیت بسیاری برخوردار شد، میانگین وزنی صادرات نفت در پایان هر ماه شمسی بود. این بدان معنا بود که با توجه به تخفیف‌هایی که شرکت ملی نفت به پالایشگاه‌های خارجی می‌داد، همان قیمت را به ‌صورت میانگین وزنی برای خوراک پالایشگاه داخلی محاسبه کند.)

حسینی اضافه کرد: پس از شروع فعالیت دولت سیزدهم، مبنای قیمت‌گذاری تغییر کرد و به همان فرمول سابق بازگشت و تخفیفی ۸.۵ دلار برای نفت خام منظور شد. (قیمت‌گذاری نفت و میعانات گازی بر اساس بخشنامه سال ۱۴۰۰ وزارت نفت از تخفیف ۵درصدی از میانگین قیمت نفت و میعانات صادراتی ایران به میانگین قیمت نفت و میعانات سه منطقه شامل عمان، دبی و برنت و بر اساس مجلات بین‌المللی و تخفیف ۳دلار بر بشکه است.)

رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی اظهار داشت: منطق این قیمت‌گذاری نیز، به دلایلی مانند جلوگیری از زیان پالایشگاهی مانند آبادان که متعلق به شرکت ملی نفت ایران است، بود. در فرمول جدید نیز با توجه به اینکه تخفیف داده‌شده، تخفیف قابل ملاحظه‌ای است و فرآورده‌های نفتی نیز با قیمت‌های بین‌المللی خریداری می‌شود، سوددهی بسیاری از پالایشگاه‌ها را میتوان متصور شد.

وی در مورد تاثیرگذاری جنگ روسیه و اوکراین بر بازار نفت ایران گفت: جنگ روسیه و اوکراین، هم بر بازار نفت خام ما و هم بر بازار فرآورده‌های نفتی اثر گذاشته است. روسیه، نفت خام خود را به دلیل کاهش صادرات به کشورهای اروپایی، آمریکا و کانادا، استرالیا و…، روانه بازارهای آسیایی کرده و بازار خاکستری (این بازار عمدتا محل فروش نفت خام ایران به کشورهایی مانند چین و هند بوده است) را تصاحب کرده است.

حسینی خاطرنشان کرد: از سوی دیگر، اروپا به دلیل کمبود نفت خام، به کشورهای آسیایی و خاورمیانه رجوع کرده است. برای مثال، فرانسه اقدام به خرید نفت خام از امارات کرده و اروپایی‌ها نیز درصدد خرید از عراق هستند و به نوعی دریافت نفت خام از خاورمیانه به جای چین، افزایش یافته است.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی ایران تصریح کرد: این موضوع، تقاضا را بالا نگه داشته و علیرغم تخفیف چین و روسیه که مدتی بازار را بر هم ریخت، تقاضا همچنان رو به افزایش بوده و رشد قیمت فرآورده‌ها نیز، در این موضوع اثرگذار بوده است. همچنین پیش‌بینی می‌شود که با شروع فصل سرد، قیمت‌ها از ۱۲۰ دلار نیز بالاتر برود. زیرا ترمینال گاز LNG آمریکا که هدف ارسال ۱۵ میلیون تن محموله به اروپا را برنامه‌ریزی کرده بود نیز، دچار آسیب‌دیدگی شد و این موضوع، بازار گاز را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.

وی گفت: در بخش فرآورده‌های نفتی، متاسفانه به دلیل ورود فرآورده‌های روسیه به منطقه به خصوص امارات و ترکیه، قیمت‌ها به شدت کاهش یافته است. برای مثال، گازوییل حدود ۱۲۰۰ دلار در منطقه است، اما روسیه در حال فروش محموله‌های ۵۰هزار تنی با قیمت ۹۲۰ تا ۹۸۰ دلار در بازار امارات است.

رییس اتحادیه صادرکنندگان فرآورده‌های نفتی درخصوص اقدام بانک مرکزی در راستای عرضه ارز صادرکنندگان به صرافی‌های مجاز علاوه بر سامانه نیما اظهار داشت: این اقدام بانک مرکزی، درست و مناسب بود. زیرا شکاف بین ارز نیمایی و بازار آزاد، به ضرر صادرکنندگان بود و اگر چنین موضوعی اصلاح نمی‌شد، ما بار دیگر شاهد توقف بازگشت ارز به کشور بودیم.

حسینی خاطرنشان کرد: صنعت پالایشگاهی در حال حاضر، سودآور است. بنزین و گازوییل در بازارهای جهانی، به ترتیب با قیمت بالاتر از ۱۵۰ دلار و ۱۴۰ دلار در حال معامله هستند و اختلاف قیمت بین نفت خام و فرآورده‌های نفتی، افزایش یافته که موجب سودآور شدن صنعت پالایشگاهی شده است. البته ظرفیت صنعت پالایشگاهی در دنیا، کاهش یافته و به ۷۵ میلیون بشکه در روز رسیده است.

سارا محسنی/ اقتصاد آنلاین