هورنیوز – اختلال یادگیری غیرکلامی (NLD یا NVLD)، در حالیکه به‌عنوان یک اختلال یادگیری شناخته می‌شود، ممکن است به‌راحتی نادیده گرفته شود، رفتارهای حاصلش اشتباه برداشت شود و از طرف متخصصین به‌سختی تشخیص داده شود. در این اختلال شرایط عملکردی مغز با مهارت‌های بینایی، مکانی و سازمانی ضعیف مشخص می‌شود. مشکل در شناخت و پردازش نشانه‌های غیرکلامی و عملکرد ضعیف موتور مغز باعث می‌شود شخص مشکلاتی را در طول زندگی تجربه کند. نام «اختلال یادگیری غیر کلامی» گیج‌کننده است. این سوءتفاهم پیش می‌آید که وقتی فرد توانایی صحبت کردن دارد، دیگر صحبت از اختلال به چه معنی است؟ اما باید به یاد داشت که تقریباً ۹۳ درصد ارتباطات انسان غیرکلامی است. ارتباطاتی شامل زبان بدن، حالات صورت و لحن صدا.

اختلال یادگیری غیرکلامی

مبتلایان به NLD در تفسیر این زبان بی‌کلام و تنها با تکیه بر هفت درصد ارتباط کلامی برای درک معنای دیگران مشکل دارند. از آنجا که افراد مبتلا به NLD با توجه به دشواری‌هایی که در زبان بدن، حالات صورت، تن صدا و نشانه‌های دیگر دارند، بسیار به بیان کلامی اعتماد می‌کنند. آنها برای جبران مشکلات خود غالباً زیاد صحبت می‌کنند. در نتیجه، بیشتر کودکان مبتلا به NLD دارای دایره واژگان گسترده و حافظه برجسته و احتباس شنوایی هستند.

چقدر اختلال یادگیری غیرکلامی شایع است؟

در حالیکه این اختلال بسیار نادر تلقی می‌شود، اما NLD ممکن است به اندازه نارساخوانی شایع باشد. اگرچه نرخ بالای تشخیص‌های از دست رفته تخمین میزان واقعی آن را دشوار می‌کند. می‌دانیم NLD بیشتر در پسران به وجود می‌آید و اختلالی ارثی است. NLD و اضطراب به‌دلیل عدم‌توانایی در درک و ارتباط با والدین، ​​معلمان، همسالان و شریک زندگی، دست در دست هم می‌دهند. کودکان خردسال مبتلا به NLD معمولاً در پنهان یا جبران چالش‌های خود مهارت دارند و غالباً با مهارت مکالمه زودرس، بزرگسالان را مجذوب خود می‌کنند. اما پس از بلوغ، NLD می‌تواند دردسر جدی ایجاد کند. زیرا نوجوانان مبتلا به این بیماری اغلب به‌دلیل عدم توانایی در برقراری ارتباط با همسالان خود دچار اضطراب شدید می‌شوند. بسیاری از دانش‌آموزان بر اثر این اختلال دچار مدرسه‌هراسی می‌شوند.

بر اثر مشکل در عدم تعیین اولویت‌ها یا انتخاب نشانه‌های اجتماعی، ممکن است فرد بزرگسال مبتلا به NLD شغلش را از دست بدهد یا روابطش را به‌خطر بیندازد. بزرگسالان مبتلا به NLD در برقراری ارتباط با همکاران و رئیس خود مشکل دارند.

علائم اختلال یادگیری غیرکلامی چیست؟

علائم و نشانه‌های اختلال یادگیری غیرکلامی به سختی قابل تشخیص است. زیرا بسیاری از کمبودها به‌طور بالقوه تحت‌تاثیر مهارت‌های دیگر مانند مهارت کلامی قرار می‌گیرند. و اکثر کودکان همه رفتارها را نشان‌نمی‌دهند. اما به‌طور معمول، علی‌رغم دایره واژگان زیاد و زبان، حافظه و مهارت‌های کلامی قوی، کودک در درک مطلب و اشکال بالاتر ریاضیات مشکل دارد. کمبود مهارت‌های حرکتی مناسب و ناخوشایند منجر به مشکل در نوشتن دستی، استفاده از قیچی و ابزار، دوچرخه‌سواری و شرکت در ورزش می‌شود. از نظر رفتاری مقاومت در برابر تغییر، فقدان عقل سلیم، ترس از موقعیت‌های جدید، تفکر عینی، واقعی و متمرکز و دشواری در موقعیت‌های اجتماعی همه از ویژگی‌های مرتبط با اختلال یادگیری غیرکلامی است.

ترس از موقعیت‌های جدید ممکن است ملاقات با افراد جدید و دوستی با دیگران را دشوار کند. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی به‌شدت به کلام گفتاری به‌عنوان یک ابزار اصلی اجتماعی وابستگی دارند. در نتیجه ممکن است تصور شود که زیاد صحبت می‌کنند. کمبودهای اجتماعی ممکن است شامل مهارت‌های توسعه‌نیافته یا فاقد مهارت باشد که اکثر مردم به‌صورت شهودی، یعنی از طریق مشاهده و نه از طریق آموزش، آنها را یاد می‌گیرند.

برخی از کودکان قادر به درک نشانه‌های ظریف محیطی نیستند یا فقط با تماشا کردن نمی‌توانند یاد بگیرند. کودکان مبتلا به اختلال یادگیری غیرکلامی در دریافت و تفسیر اشکال غیرکلامی ارتباطی، مانند زبان بدن، حالات صورت، مفهوم فضای شخصی یا با انواع خاصی از رفتار، مشکل دارند. برخی از کارشناسان استدلال‌می‌کنند که در موارد خاص، اختلال یادگیری آسپرگر و غیرکلامی حتی ممکن‌است علائمی کاملا شبیه یکدیگر داشته‌باشند. علائم کلی NLD از فردی به‌فرد دیگر متفاوت است. و در راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، جلد ۵ (DSM-V) به‌عنوان شرایط جداگانه‌ای تعریف نشده‌است.

با این حال، علائمی که معمولاً گزارش شده‌اند شامل موارد زیرند:

مشکل در تشخیص نشانه‌های غیرکلامی (حالات چهره، زبان بدن).

مهارت گفتار اولیه و فراگیری زبان (گفتگوها «مانند بزرگسالان» از سنین جوانی).

هماهنگی ضعیف بدن؛ فرد به عنوان «دست و پا چلفتی» یا همیشه «مانع» دیده می‌شود.

مهارت‌های حرکتی اصلی ضعیف (مشکل در استفاده از قیچی، بستن کفش و غیره).

همیشه سوال می‌پرسد، تا حدی که سوالات تکرار می‌شود یا جریان منظم مکالمه را قطع می‌کند.

برای درک اطلاعات، باید «برچسب‌گذاری» کلامی داشته باشد. دشواری در درک اطلاعات ناگفته یا فضایی.

مشکلات بینایی – مکانی (تبعیض تفاوت اشیا، تجسم تصاویر، تعیین محل قرارگیری بدن در فضا).

به سختی با طعنه، کنایه یا سایر تفاوت‌های زبانی دست و پنجه نرم می‌کند.

«ساده لوحی» یا اعتماد بیش از حد.

مشکل کنار آمدن با تغییر.

مشکل در دنبال کردن دستورالعمل‌های چندمرحله‌ای.

مشکل در تعمیم دادن یا دیدن «تصویر بزرگ».

چالش‌های کلی اغلب با مهارت‌های کلامی بسیار پیشرفته پوشانده می‌شوند.

علیرغم مهارت کلامی قوی، مبتلایان به NLD و به ویژه کودکان درک درستی از خواندن از خود نشان می‌دهند. مثلا پس از خواندن کتابی در مورد جنگ داخلی، کودک ممکن است بتواند هریک از میدان‌های جنگ را نام ببرد و توصیف کند اما هنوز نمی‌تواند تشخیص دهد این درگیری بر سر بردگی و فدرالیسم بوده است.

علل
تصور می‌شود اختلال یادگیری غیرکلامی مربوط به نقص در نیمکره راست مغز می‌باشد. نیمکره راست مغز همان قسمتی است که پردازش غیرکلامی اتفاق می‌افتد. با گذشت زمان، کودک ممکن است به جای پاسخ دادن به نشانه‌های خاص اجتماعی، سیستم‌هایی از جمله خاطرات دور از تجربه‌های گذشته را به‌عنوان راهنما برای نحوه رفتار در موقعیت‌های جدید ایجاد کند. ADHD و NLD یا NVLDNLD اغلب به‌دلیل علائم مشترک مانند مشکلات مهارت‌های اجتماعی، اضطراب، بی‌نظمی و موارد دیگر، در مقایسه با اختلال بیش‌فعالی و کم‌توجهی (ADHD) یا تشخیص داده نمی‌شود یا اشتباه گرفته می‌شود. در حالی که ADHD و NLD هردو شرایط عملکردی خاص مغز هستند، هریک علل مختلفی دارند و مداخلات مناسب برای این دو بیماری یکسان نیستند.

شاید اغراق نباشد اگر بگوییم تقریباً هر کودکی که به NLD مبتلا بوده‌است، برای اولین‌بار مبتلا به ADHD تشخیص داده‌شده. علت اینست که متخصصان اطفال می‌توانند NLD را تشخیص دهند و کودکان را برای ارزیابی ارجاع دهند. اما معلمان و متخصصان پزشکی از ناتوانی‌های یادگیری مبتنی بر زبان آگاهی بیشتری دارند.

تشخیص اختلال یادگیری غیرکلامی

یک متخصص بهداشت روان در حوزه این بیماری و آشنا به اختلالات مشابه، مانند یک روانپزشک، بهترین فرد برای ارزیابی و تشخیص علائم NLD در فرزند شماست. وی رشد گفتار و کلام، ضریب هوشی کلامی، ضریب هوشی عملکرد، مهارت‌های دیداری-مکانی و رشد حرکتی بیمار را ارزیابی می‌کند. نمره بیمار در هریک از این آزمایشات فردی، به‌خودی خود اهمیت چندانی ندارد بلکه متخصص به‌دنبال اینست که آیا نقاط قوت و ضعف کلی بیمار با رایج‌ترین الگوهای دیده‌شده در بیماران مبتلا به NLD مطابقت‌دارد یا خیر. اگر پزشک بالینی NLD را با ADHD اشتباه‌کند، بیمار احتمالاً تحت‌داروی ADHD قرار می‌گیرد که هیچ‌کاری برای علائم NLD انجام‌نمی‌دهد. و حتی ممکن‌است تشدیدش کند یا منجر به‌عوارض دیگری شود. به‌همین دلیل تشخیص صحیح و دریافت مداخلات زودهنگام ضروریست.

در گزینه‌های درمان اختلال یادگیری غیرکلامی هیچ روش درمانی استانداردی نیست. زیرا اطلاعات کمی در مورد این بیماری شناخته شده‌است. همانند ADHD، آموزش در مورد NLD برای همه کسانی‌که با کودکتان کار می‌کنند کلیدیست. یادگیری اجتماعی-عاطفی (خواندن زبان بدن، توانایی به‌کارگیری تن صدا و رعایت حالات صورت)، آموزش عملکرد اجرایی (برای توسعه مهارت‌های پردازش کمبود) و فیزیوتراپی می‌تواند به‌ کودکان در مدیریت علائم NLD کمک‌کند. برخلاف سایر ناتوانی‌های یادگیری، کودکانی‌که دچار این اختلالند، کودکان با نیازهای ویژه شناسایی‌ نمی‌شوند و نمی‌توانند مانند آنها از آموزش مخصوص استفاده‌کنند.

این به‌این معنی نیست که فرزندتان برای کمک اضافی واجدشرایط نیست و باید برای آموزشش از امکانات‌ویژه بهره‌مند شوید. امکانات مربوط به کاردرمانی، گروه‌های مهارت‌های اجتماعی و معلمین آشنا با اختلالات یادگیری. والدین همچنین برای درک رفتارهای فرزندشان به‌حمایت نیاز دارند. درست‌است که برخی تلاش‌ها مانند گفتاردرمانی در طرح درمانی این کودکان جایگاه خود را دارد. اما به‌والدین، ​​کودکان یا بزرگسالان مهارت مدیریت موقعیت‌های لحظه به لحظه در خانه یا محل‌کار را نمی‌آموزد. درنتیجه آموزش‌هایی مانند رفتاردرمانی ابزاری در اختیار والدین می‌گذارد تا نیازهای کودک را بهتر تأمین‌کنند.

در این اختلال رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) نیز ممکن‌است به‌برخی افراد کمک‌کند. بزرگسالانی‌که بدون تشخیص NLD بزرگ‌شده‌اند ممکن‌است در مورد راهکارهای درمانی‌موثر، یا حتی درمان به آنها کمک‌می‌کند یا نه، اطمینان نداشته‌ باشند. اما کاردرمانی و آموزش مهارت‌های اجتماعی برای بزرگسالان نیز در اولویت است. و پیگیری آموزش صحیح توسط متخصص به‌جبران چالش‌های زندگیشان کمک‌می‌کند.