هورنیوز – کم نیستند کودکانی که به دلیل مسائل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی مانند فقر، ناآگاهی والدین و بی‌توجهی مسئولان کودکی‌شان پشت درهای مدارس سپری می‌شود.

‌درباره تعداد دانش آموزان بازمانده از تحصیل آمارهای متفاوتی مطرح می‌شود. در دوران اوج کرونا که مدارس به شکل مجازی برگزار می‌شد کارشناسان معتقد بودند بین سه تا پنج میلیون دانش آموز به دلیل دسترسی نداشتن به گوشی تلفن هوشمند ترک تحصیل کرده‌اند.

با این حال قرار است در سال تحصیلی پیش‌رو دانش‌آموزان به صورت حضوری در مدارس حاضر شوند. به همین دلیل برخی کارشناسان معتقدند آمار دانش آموزان بازمانده از تحصیل  نسبت به دوسال گذشته کاهش خواهد یافت.

این درحالی است که نمی‌توان از بازگشت همه دانش‌آموزان به مدارس اطمینان پیدا کرد، زیرا بازگرداندن کودکانی که برای حدود دو سال درس و مشق را رها کرده‌اند، کار آسانی نیست.

ابراهیم سحرخیز، معاون پیشین آموزش و پرورش ‌معتقد است برای به دست آوردن جمعیت کودکان بازمانده از تحصیل باید میزان پوشش تحصیلی در دوران مختلف تحصیلی را بررسی‌ کرد.

دانش آموزان به روایت آمار

براساس گزارش مرکز آمار ایران می‌توان گفت در سال تحصیلی گذشته جمعیت دانش آموزان کشور حدود ۱۵ میلیون و ۶۰۰هزار نفر بوده است.

از این تعداد حدود هشت میلیون و ۵۰۰ هزار نفر در دوره ابتدایی مشغول به تحصیل بوده‌اند. جمعیت دانش آموزان دور متوسطه اول نیز سه میلیون و ۵۰۰ هزار نفر برآورد شده است . براساس این گزارش تعداد دانش آموزان در دوره متوسطه دوم نیز حدود دو میلیون و ۷۰۰هزار نفر بوده است. علاوه بر این تعدادی از دانش آموزان نیز  در مدارس استثنایی، پیش دبستانی و متوسطه بزرگسال مشغول به تحصیل بوده‌اند.

 رکورددارهای ترک تحصیل

آن طور که معاون پیشین آموزش و پرورش توضیح می‌دهد پوشش تحصیلی ‌ در دوران ابتدایی حدود ۹۸ درصد برآورد می‌شود به همین دلیل می‌توان تخمین زد حدود ۲۰۰ هزار دانش آموز در این مقطع از تحصیل بازمانده ‌اند.

‌کارشناسان معتقدند براساس آماری که سازمان ثبت احوال دراختیار دارد، می‌توان ‌ دانش آموزانی را که در سن دوره ابتدایی هستند شناسایی کرد و در خصوص تعداد آنها به آمار قابل استنادی دست پیدا کرد.

به گفته سحرخیز آمار پوشش تحصیلی درکشورما در دوره متوسطه اول نیز حدود ۹۰درصد برآورد می‌شود. این درحالی است که این آمار در دوره متوسطه دوم نگران کننده تر است، چراکه در خوشبینانه ترین حالت حدود ۸۵ درصد است.

به این ترتیب می‌توان گفت دست کم در کشورمان حدود یک میلیون دانش آموز فرصت  حضور در کلاس‌های درس را پیدا نمی‌کنند.

درباره شهر و استان‌هایی که رکورددار دانش آموزان بازماند از تحصیل هستند نیز می‌توان به شهر تهران، استان سیستان و بلوچستان، آذربایجان غربی و خوزستان اشاره کرد‌.

کارشناسان معتقدند مشکلات مالی و خانوادگی، مسائل فرهنگی و اجتماعی، نبود مدرسه، ازدواج و ضعف در یادگیری  در افزایش جمعیت دانش آموزان بازمانده از تحصیل نقش دارد.

معاون آموزش متوسطه وزارت آموزش و پرورش نیز اخیرا گفته بیشترین آمار دانش‌آموزان بازمانده از تحصیل مربوط به پسران است که به دلیل اشتغال اتفاق می‌افتد‌.

چه باید کرد؟

لازم به یادآوری است که مسائل مختلفی در افزایش جمعیت دانش آموزان بازمانده از تحصیل نقش دارد، مسائلی که رفع آنها در گرو همکاری مناسب دستگاه‌ و نهادهای مسئول و حمایت ویژه آنها از نهاد خانواده است.

کارشناسان معتقدند برای کاهش جمعیت دانش آموزان بازمانده از تحصیل باید دلایل اصلی ترک تحصیل کودکان را مشخص کرد و پس از اولویت بندی برای رفع آنها وارد عمل شد.

معاون پیشین آموزش و پرورش با اشاره به اینکه در کشورمان تحصیل دانش آموزان تا پایان دوره متوسطه اول اجباری است گفت: اما ضمانت‌ اجرایی مناسبی برای این مهم در نظر گرفته نشده است به همین دلیل نمی‌توان کودکان بازمانده از تحصیل را به مدارس برگرداند.

آن طور که او توضیح می‌دهد پلیس نمی‌تواند با والدینی که کودکان خود را به مدارس نمی‌فرستند به درستی برخورد کند.

این درحالی است که با در نظر گرفتن محدودیت‌های اجتماعی برای چنین والدینی می‌توان شرایط بازگشت تعدادی از کودکان بازمانده از تحصیل را فراهم کرد.

البته نباید فراموش کرد که بسیاری از والدین به دلیل مشکلات اقتصادی ترجیح می‌دهند کودکانشان به جای مدارس روانه کارگاه‌های زیرزمینی شوند. به همین دلیل برای حمایت از خانواده‌های نیازمند نیز باید سازوکار و برنامه جامعی در نظر گرفت.

این درحالی است که در برخی مناطق کشور نیز دانش آموزان به دلیل ازدواج زودهنگام از تحصیل باز می‌مانند. به همین دلیل می‌توان گفت رفع بخشی از دلایل ترک تحصیل کودکان در گرو اجرای برنامه‌های فرهنگی است.

البته برخی کارشناسان معتقدند چنین مشکلاتی را می‌توان با آموزش از راه دور نیز برطرف کرد.‌

مشکل دیگری که نباید از آن غافل شد نبود دسترسی به فضای آموزشی است، چراکه کم نیستند دانش آموزانی که به دلیل نبود مدرسه از تحصیل بازمانده‌اند. برای نمونه می‌توان به دانش آموزان عشایر اشاره کرد. در نتیجه نیاز است که مسئولان دسترسی به فضای آموزشی و معلمان را نیز برای خانواده‌ها تسهیل کنند.