تدوین سیستم مدیریت یکپارچگی چاه‌های نفت و گاز ایران
وقایع صنعت – علی‌محمد باقری اظهار کرد: کمتر از دو دهه است که استانداردها و سیستم‌های مدیریت یکپارچگی چاه، بنا به ضرورت در صنایع نفت و گاز دنیا پا به عرصه ظهور گذاشته‌اند و با توجه به اینکه بیشتر میدان‌های نفتی و گازی کشور در نیمه دوم عمر خود قرار دارند و تعداد چاه‌های تولیدی، تزریقی و متروکه با عمر بالا در این میدان‌ها افزایش یافته است، ضرورت تدوین استانداردها، دستورعمل‌ها و یک سیستم جامع مدیریت یکپارچگی چاه بیش از پیش احساس می‌شود.
وی با بیان اینکه تدوین سیستم مدیریت یکپارچگی چاه‌ها در پژوهشگاه صنعت نفت از چندی پیش آغاز شده است، ادامه داد: با توجه به اینکه مدیریت یکپارچگی چاه‌ها اهمیت بسیار بالایی دارد، عدم پایش و بهره‌برداری صحیح از این چاه‌ها، سلامت و یکپارچگی آنها را به خطر می‌اندازد و به‌دنبال آن نیز افزایش هزینه‌های عملیاتی و مخاطرات صنعتی و زیست‌محیطی را به همراه خواهد داشت، بر همین اساس با توجه به ابلاغ مأموریت‌ها و راهبردهای حاکم بر فعالیت‌های این سازمان از سوی وزارت نفت، تدوین این سیستم در دستور کار پژوهشگاه صنعت نفت قرار گرفت.
مدیر گروه مطالعات مخازن پژوهشگاه صنعت نفت در ادامه تصریح کرد: همواره حوادثی که سال‌های پیش روی چاه‌ها اتفاق افتاده بیانگر این است که نمی‌توان شرایط عملیاتی را طبق برنامه‌های تدوین‌شده هدایت کرد.
باقری با اشاره به آسیب‌های وارده به چاه‌ها گفت: با توجه به آنکه تجهیزات چاه در سطح و زیرسطح همواره در معرض زوال ناشی از خوردگی، افزایش سن و حوادث هستند، بر همین اساس مدیریت یکپارچگی چاه برای این‌گونه چاه‌ها در نظر گرفته می‌شود که در این روش به‌کارگیری راهکارهای فنی، عملیاتی و سازمانی برای کاهش ریسک نشت و فوران خارج از کنترل سیالات در طول عمر چاه در دستور کار قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به پیامدهای نشت و فوران چاه‌ها افزود: نشت و فوران چاه‌ها از مهم‌ترین و خطرناک ترین پیامدهای شکست یکپارچگی چاه است که در همه مراحل حفاری، بهره‌برداری، تعمیر، تکمیل، متروکه‌سازی چاه‌های تولیدی و تزریقی نفت و گاز ممکن است اتفاق بیفتد، از این رو توسعه یک سیستم مدیریتی قابل اتکا برای اطمینان از شرایط بهینه ایمنی چاه حیاتی است.
مدیر گروه مطالعات مخازن پژوهشگاه صنعت نفت بر حفظ یکپارچگی چاه در طول عمر آن نیز تأکید کرد و گفت: برای اینکه اطمینان حاصل شود که یکپارچگی چاه در طول عمر آن حفظ می‌شود باید مطابق با شرایط و مشخصات چاه، تجهیزات مناسب انتخاب شود.
افزایش بهره‌وری و ایجاد ارزش افزوده با ارزیابی مستمر یکپارچگی چاه‌ها
باقری ادامه داد: از سوی دیگر باید در طول چرخه عمر چاه، همه موانع بین چاه و سازند و وضع آنها از لحاظ سلامت، یکپارچگی یا آسیب و احتمال نشت در فواصل زمانی منظم، بر اساس استانداردها و دستورعمل‌ها پایش شود.
وی غربالگری چاه‌ها را از دیگر مواردی دانست که می‌تواند در طول عمر چاه‌ها تأثیرگذار باشد و در این باره گفت: چاه‌ها از نظر سلامت و یکپارچگی باید غربالگری و چاه‌های مشکل‌دار نیز از لحاظ یکپارچگی و نشت باید مشخص شوند، همچنین راهکارهای پیشگیرانه برای چاه‌هایی که در آینده ممکن است با مشکل مواجه شوند باید در دستور کار قرار گیرد.
مدیر گروه مطالعات مخازن پژوهشگاه صنعت نفت به مزیت‌های یکپارچگی چاه‌ها نیز اشاره و تصریح کرد: آگاهی از وضع یکپارچگی چاه‌ها، شرکت‌ها را قادر می‌کند اقدام‌های صحیح را به شیوه‌ای پیشگیرانه برای جلوگیری از حوادث انجام دهند و از سوی دیگر ارزیابی مستمر یکپارچگی چاه‌های موجود برای حفظ نرخ تولید، افزایش بهره‌وری و ایجاد ارزش افزوده شرکت‌های بهره‌بردار بسیار مهم است.
باقری اظهار کرد: مدیریت یکپارچگی چاه، دارای اهمیتی قابل قیاس با مدیریت مخزن است و ایمنی کارکنان، حفظ تعادل زیست‌محیطی و حفاظت از دارایی‌های ارزشمند شرکت‌های نفتی را تضمین می‌کند.
