وقایع صنعت – مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران در اولین همایش تخصصی «انرژی در صنعت فولاد»، در جمع مدیران صنعت فولاد گفت: سهم حامل برق در مصرف نهایی انرژی در ۴۰ سال گذشته برای ایران و تمامی کشور‌ها افزایشی بوده و سهم برق در ایران از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۱۹ تقریباً رشدی ۲۱ درصدی داشته است. همچنین بر اساس آمار ترازنامه انرژی کشور، در سه دهه گذشته، سهم برق در مصرف نهایی انرژی از ۷ درصد به حدود ۱۱ درصد رسیده است.

رجبی مشهدی اظهار داشت: یکی از برنامه‌هایی که برای تامین انرژی در نظر گرفته شده، بهینه سازی مصرف انرژی و استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است. برای رسیدن به این هدف، موارد مهمی از جمله کارایی انرژی، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و استفاده مطلوب از سایر حامل‌های انرژی وجود دارد که بیشترین تمرکز بر کارایی انرژی است.

سخنگوی صنعت برق افزود: هزینه تامین برق از منابع تجدیدپذیر به شدت کاهش یافته به طوری که استفاده از سلول‌های خورشیدی و پس از آن نیروگاه‌های بادی کمترین هزینه برای تولید هر مگاوات ساعت برق را دارد و چندان دور از ذهن نیست که با رقابتی شدن این فناوری‌ها، ظرفیت منصوبه این نیروگاه‌ها تا سال ۲۰۵۰، ۱۰ تا ۱۵ برابر شود.

مدیرعامل شرکت مدیریت شبکه برق ایران تامین سوخت نیروگاه‌ها در دوره سرد سال را مهم‌ترین مسئله وزارت نیرو عنوان کرد و گفت: تولید گاز در کشور به گونه‌ای نیست که بتواند روند افزایش مصرف برق و گاز را پاسخگو باشد و لازم است صرفه‌جویی و افزایش بهره‌وری در بخش‌های مختلف از جمله صنعت فولاد در دستور کار قرار گیرد.

وی افزود: در حال حاضر ۲۰ درصد سوخت نیروگاه‌ها، سوخت مایع بوده و پیش‌بینی می‌شود که با ادامه روند موجود در سال‌های آتی این میزان افزایش یابد، لذا با توجه به روند برقی سازی بیشتر و رشد سهم برق در انرژی نهایی کشور، چالش تامین انرژی اولیه بیشتر شده و ضرورت دارد علاوه بر بهینه سازی مصرف، توسعه نیروگاه‌های تجدیدپذیر نیز در اولویت کشور قرار گیرد.

رجبی مشهدی ادامه داد: خوشبختانه وزارت نیرو احداث ۱۰ هزار مگاوات نیروگاه تجدیدپذیر را در دستور کار خود قرار داده که بخشی از آن توسط صنایع فولادی کشور احداث می‌شود.

وی در خصوص روند شدت انرژی در ایران و جهان بیان داشت: شدت مصرف انرژی در ایران برخلاف روند جهانی، روندی افزایشی است به طوری که شدت مصرف انرژی در ایران در طول ۱۰ سال گذشته (تا سال ۲۰۱۹)، حدود ۳۰ درصد افزایش یافته است. این در شرایطی است که متوسط شدت مصرف در جهان کاهشی و عدد ۱۷ درصدی را نشان می‌دهد. در واقع این آمار‌ها نشان می‌دهد که انرژی که برای تولید کالا و خدمات در ایران صرف می‌کنیم، بیش از دو برابر متوسط جهانی است.

سخنگوی صنعت برق در خصوص تقاضا‌های جدید انرژی برق گفت: در سال‌های اخیر تقاضای برق برای مصارف جدید نیز به مصارف قبلی افزوده شده که باید پاسخگوی آن‌ها نیز باشیم. برخی از آن‌ها منوط به احداث نیروگاه شده که لازم است در صدور مجوز‌های زیست محیطی و تأمین سوخت آن‌ها تسریع گردد.

او اظهار کرد: سهم عمده مصرف برق در بخش صنعتی، به صنایع فولادی اختصاص دارد. به طوری که ۵۲ درصد یا تقریباً بیش از نیمی از مصرف برق صنایع کشور مربوط به صنایع فولاد و ۱۸ درصد هم مربوط به سایر فلزات مانند مس و آلومینیوم است. همچنین مقایسه شدت انرژی تولید فولاد در ایران و جهان نشان می‌دهد تقریباً شدت مصرف انرژی در صنایع فولاد ایران ۳۵ درصد بیش از متوسط جهانی است؛ به عبارت دیگر حدود ۳۵ درصد مصرف برق در کشور ما برای تولید فولاد بیشتر از متوسط جهانی است.

وی افزود: روند مصرف در ۴ سال اخیر نشان می‌دهد که رشد مصرف صنایع فولادی در کشور به‌گونه‌ای است که بر اساس بررسی‌های انجام شده، ضرورت احداث تقریباً ۶ هزار مگاوات نیروگاه برای تامین برق پایدار صنایع فولادی در حال حاضر و سالانه ۱۱۰۰ مگاوات نیروگاه جدید صرفاً برای تأمین برق صنایع فولادی جدید وجود دارد.

رجبی مشهدی اظهار داشت: اگر بخواهیم فولادسازی را توسعه دهیم، حتماً باید روش‌های دیگری را دنبال کنیم که از انرژی کمتری استفاده شود، چون در حال حاضر توان تامین این میزان انرژی چه در بخش گاز چه در بخش سرمایه‌گذاری برای تولید برق وجود ندارد.

سخنگوی صنعت برق در خصوص تامین برق صنایع فولاد بیان کرد: در دوره محدودیت (تابستان) سال ۱۴۰۱ توانستیم ۲۱ درصد و در ۶ ماه ابتدایی سال بیش از ۱۳ درصد نسبت به سال ۱۴۰۰ انرژی بیشتری برای صنایع فولادی تامین کنیم که این مهم با مدیریت مصرف و هماهنگی‌های انجام شده با صنایع فولادی به دست آمده است.

وی در تشریح توافقنامه بین وزارت نیرو و صنایع ابراز داشت: توافقنامه‌ای بین مدیریت شبکه برق ایران، شرکت‌های برق منطقه‌ای و برخی از شرکت‌های فولادی امضا کرده‌ایم که بر اساس آن اگر صنایع اقدام به ساخت نیروگاه نکنند، معافیتی در طرح‌های پاسخگویی بار و مدیریت مصرف نخواهند داشت. اما اگر نیروگاه احداث کنند، چه داخل یا خارج از سایت، محدودیت تابستانی شامل حال آن‌ها نخواهد شد. همچنین در صورت احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر معادل ۱۳۰ درصد آن از معافیت طرح‌های مدیریت بار برخوردار خواهند بود.

رجبی مشهدی اظهار داشت: صنایع فولادی می‌توانند با اجرای طرح بهینه سازی مصرف چه در محل کارخانه و چه در خارج آن از رفع محدودیت ۱۳۰ درصدی، معادل کاهش مصرف برخوردار شوند. وزارت نیرو این تضمین را می‌دهد که معادل احداث نیروگاه و یا متناسب با سهم احداث نیروگاه تجدیدپذیر و طرح بهینه سازی مصرف، در دوره تابستان، محدودیتی برای تامین انرژی این صنایع اعمال نکند.

وی افزود: وزارت نیرو این اراده را دارد که از شرکت‌هایی که نسبت به احداث نیروگاه، بهینه سازی مصرف و احداث نیروگاه تجدیدپذیر همت کرده و وارد میدان شده‌اند، حمایت کند، بنابراین از صنایع فولادی می‌خواهیم که تفاهم‌نامه‌هایی که به منظور مشارکت صنایع در طرح‌های مدیریت مصرف و احداث نیروگاه در نظر گرفته شده را سریع‌تر امضا کنند.