بررسی واقعیتهای اکتشافی ایران و جهان
وقایع صنعت – اردشیر سعدمحمدی مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات عنوان کرد: استرالیا تاکنون حدود ۳۴ میلیون کیلومتر خطی برداشت ژئوفیزیک هوابرد انجام داده که از این میزان، حدود ۱۸.۵ میلیون کیلومتر خطی فقط طی یک دهه گذشته است.
وی یادآور شد: در ایران مجموع برداشتهای هوابرد گزارش شده از سال ۱۳۵۳ حدود ۱.۹ میلیون کیلومتر خطی است. مساحت آمریکا ۵.۸ برابر ایران است ولی برداشت داده های ژئوفیزیک هوایی آمریکا ۱۰ برابر ایران است. مساحت استرالیا ۴.۵ برابر ایران است ولی برداشت داده های ژئوفیزیک هوایی استرالیا ۱۸ برابر ایران است.
سعدمحمدی با اشاره به سهم ۲.۹ درصدی استخراج معادن در تولید ناخالص داخلی سال ۱۴۰۰، بیان کرد: ایران با دارا بودن یک درصد جمعیت دنیا، سهمی ۷ درصدی از منابع معدنی آن را در اختیار دارد؛ این در حالی است که سهم بخش معدن در تولید ناخالص داخلیِ حدوداً ۶۵۰۰ همتی در سال گذشته، تنها برابر با ۱۹۰ همت بوده است.
مدیر عامل شرکت سرمایه گذاری توسعه معادن و فلزات با اشاره به حفاری در کشورهای معدنی افزود: متراژ حفاری به عنوان شاخص فعالیتهای اکتشافی است که میزان حفاری اکتشافی استرالیا در سال ۲۰۲۰، به میزان ۱۱ میلیون متر است. چین در سال ۲۰۱۷ حدود ۵ میلیون متر حفاری اکتشافی، کانادا در سال ۲۰۲۰ حدود ۳.۶ میلیون متر حفاری و ایران تاکنون حدود ۷.۵ میلیون متر حفاری است.
سعدمحمدی اذعان داشت: طبق تکمیل پرسشنامهای توسط معدنکاران، کمبود نقدینگی و تجهیزات معدنی در صدر مشکلات بوده و مشکل زیرساخت و اکتشاف تکمیلی در پایینترین اولویت قرار دارد که نشاندهنده عدم توجه کافی به امر اکتشافات و فرآوری میباشد.
مدیرعامل گروه سرمایهگذاری توسعهی معادن و فلزات به دلایل متعدد موفقیت کشورهای مطرح معدنی، از جمله قوانین شفاف و حمایتی و همچنین مشوقهای مالی اشاره کرد و ادامه داد: در کشورهای کانادا، استرالیا، چین، شیلی و آمریکا هرساله بودجهی کلانی برای فعالیتهای اکتشافی تخصیص داده شده و تولید و انتشار دادههای پایه به طور مداوم صورت میگیرد. شرکتها از تجهیزات قوی و پشتیبانی مناسب برخوردار هستند.
این فعال معدنی اضافه کرد: کانادا به عنوان یک کشور موفق معدنی در زمینه اکتشاف، بودجه کلان معادل ۱۶ درصد کل هزینه اکتشافی دنیا را صرف کرده است. تولید مداوم و انتشار دادههای پایه، تجهیزات به روز و پشتیبانی قوی، تحقیق و توسعه مستمر، نظارت زیستمحیطی شفاف و قابل پیش بینی، توسعه پایدار، شفافیت، مدلسازی کانسارها، دسترسی به زمین پاک و امنیت مالکیت، قوانین فدرالی، مشوقهای مالی، جذب سرمایه خارجی، مشارکت فعال شرکتهای کوچک و در دسترس بودن دادهها برای عموم از ویژگیهای فعالیت معدنی در این کشور است. این کشور بیش از ۶۰ ماده معدنی با ۲۰۰ معدن فعال دارد و خوشه معدنی قوی با بیش از ۳۰۰۰ ارایه دهنده تجهیزات وخدمات است.
سعدمحمدی به طراحی و آغاز برنامه Uncover که تلاشی هماهنگ از سوی صنعت، جامعهی تحقیقاتی و دولت استرالیاست، اشاره کرد و افزود: چالش پیشِ روی استرالیا در اکتشاف ذخایر معدنی و قرار داشتن در رقابت اکتشافی جهانی، شناسایی و کشف ذخایر معدنی پنهان در زیر رسوبات و پوششهای فاقد کانیسازی است که حدود ۷۰ درصد مساحت کشور را پوشانده است. این برنامه که یک ابتکار ملی است، برای حل این چالش و اطمینانیافتن از سهم بلندمدت بخش معدن در اقتصاد استرالیا، از سال ۲۰۱۲ آغاز شده و یک نقشهی راه ۱۵ ساله برای افزایش نرخ کشف ذخایر عمدهی معدنی جدید بوده و تحت نظارت آکادمی علوم استرالیا است.
مدیرعامل «ومعادن» بیان کرد: از جمله اولویتهای برنامه uncover میتوان به کسب دانش از طریق تحقیقات جدید علمی و تمرکز ویژه بر علم زمینشناسی، استفاده از فناوریهای پیشرفته متمرکز بر اتوماسیون و هوش مصنوعی و بهروزرسانی سریع و یکپارچهسازی دادههای جدید اشاره کرد.
او تاکید کرد: یکی از دلایل موفقیت کشور شیلی در فعالیتهای اکتشافی، عدم وجود سیاستهای محدودکننده و مجوز ورود سرمایهگذاران خارجی از کشورهایی چون آمریکا و کانادا و استرالیاست.
وی افزود: ۱۱۰ شرکت اکتشافی در کشور شیلی در حال فعالیت است که عمدهی آن با سرمایهگذاری خارجی بوده و همچنین ۷۴ تای آن در زمرهی شرکتهای کوچک است.
سعدمحمدی در ادامه به معرفی تعداد زیادی شرکتهای اکتشافی و استارتآپی موفق در سطح دنیا پرداخت که نقطهی اشتراک قابل توجه در تمامی این شرکتها تمرکز ویژه بر استفاده از فناوریهای نوین اتوماسیون و هوش مصنوعی است.
به گفته وی ارزش خالص تولید مواد معدنی در ایران معادل ۳۹۴۵۲۵ میلیارد ریال ( گزارش مرکز آمار اجرای سال ۱۳۹۹) با در نظر گرفتن متوسط نرخ دلار ۱۲۰/۰۰۰ریال همان سال معادل حدود ۳.۲ میلیارد دلار است.