وقایع صنعت  – با وجود تصویب مصوبات مجلس شورای اسلامی برای آزاد‌سازی ورود ماشین‌ آلات معدنی و برطرف‌ کردن موانع هنوز واردات ماشین‌ آلات روند ثابتی ندارد. فرسودگی و بالابودن هزینهٔ استخراج ماشین‌ آلات قدیمی معادن را با مشکلاتی فراوانی همراه کرده است و شرکت‌های معدنی نمی‌توانند برحسب نیازشان واردات داشته باشند.

عبدالرضا صالحی، دبیر انجمن تولیدکنندگان و واردکنندگان ماشین‌ آلات سنگین معدنی، در این‌ رابطه گفت: ورود ماشین‌آلات به‌ صورت قانون مشخص و بخشنامه‌ای هنوز کاملاً شفاف نیست؛ زیرا ورود ماشین‌هایی که نمونه تولید داخلی دارند ممنوع است و از طرفی تولیدکننده‌های داخلی توان تأمین بازار را ندارند و برای برخی از تولید‌کنندگان داخلی ادعای تأمین بازار در حد فرضیه مانده است.

صالحی با اشاره به بالارفتن بی‌رویه نرخ ارز انتقاد کرد: از آنجایی‌ که امروز نرخ ارز به‌ شدت بالا رفته است، تقاضا برای واردات کم‌ شده و وارد‌کنندگان تمایلی برای واردکردن ماشین‌ آلات ندارند.

وی افزود: بخشنامه‌های متناقض و قانون‌های آزار‌دهنده واردکننده را خسته و مأیوس می‌کند. یک واردکننده به طور مثال برای گرفتن ارز باید ٣۵ تا ۴٠ روز و با سختی در صف ارز بماند؛ بعد از گرفتن ارز باید هزینه‌ای پرداخت کند تا بتواند آن را به کشور ثالث انتقال دهد.

او با بیان اینکه بحث رانت‌ خواری در ورود ماشین‌های دست‌ دوم امری شایع در هر صنعتی بوده و هست، گفت: وزارت صمت قصد دارد از واردات ماشین‌آلات حمایت کند و آن را در اولویت قرار دهد؛ ولی در عمل این‌گونه نیست؛ زیرا اجازه ورود ماشین دست‌ دوم صادر می‌شود؛ اما برای ماشین‌ های نو این امکان وجود ندارد؛ درحالی‌که بسیاری از شرکت‌ها از این قضیه سوء استفاده و رانت‌ خواری می‌کنند.

صالحی یادآور شد: در این زمینه وجود نمایندگی شرکت ها که شناخت بیشتری از ماشین‌ آلات الزامی است تا با تحقیقات بیشتر بتوانند ماشین الات دست‌ دوم و با‌کیفیت را وارد کنند.

او با اشاره به بالا بودن عمر میانگین ماشین‌های معدنی اظهار داشت: طبق آمار عمر میانگین ماشین‌ آلات معادن، بالای ١٨ سال است و برای پایین آوردن عمر میانگین ماشین‌ آلات نیاز به ورود بیست و پنج هزار ماشین نو است.

وی افزود: درحالی‌که اگر ماشین‌های دست‌ دوم و کارکرده وارد شوند علاوه بر اینکه کمکی به کاهش پایین آوردن عمر میانگین نمی‌کند؛ بلکه مانع ورود تکنولوژی جدید با مصرف سوخت کم‌تر هستند.

صالحی با بیان اینکه یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های تولیدکننده ماشین‌ آلات معدنی ایران، هپکو است که به طور اختصاصی ماشین‌ آلات معدنی را تولید نمی‌کند؛ بلکه تجهیزات صنایع دیگر را هم تأمین می‌کند گفت: به هر قیمت حمایت از تولید داخل باعث شده که از داشتن ماشین‌ های باکیفیت محروم باشیم، هپکو هم مانند دیگر شرکت‌های تولیدکننده برای تهیه قطعات با مشکلات واردات مواجه است و نمی‌تواند نیاز بازار را تأمین کند و در کنار آن معدن‌کاران به دنبال استفاده از دستگاه‌های با‌کیفیت و استاندارد خارجی هستند.

این مقام مسئول در پاسخ به اینکه برای ورود ماشین‌ هایی که نمونه داخلی ندارند چه مشکلاتی وجود دارد، گفت: با جود مصوبه‌ها و تصمیمات اخیر دولت برای آزادکردن ورود ماشین‌آلات، بازهم سختی‌های فراوانی در این راه وجود دارد؛ پیچیدگی‌های ثبت سفارش تا تهیه ارز و سختی‌های واردات باعث می‌شود که سرمایه‌گذار مدت‌ها سرمایهٔ خود را در این راه کنار بگذارد یا بخواباند.

وی ادامه داد: به طور مثال چندی پیش توسط سازمان ملی استاندارد ایران، اجازه ترخیص ماشین معدنی داده نمی‌شد و باید تست موتور انجام می‌شد. هنگامی‌که اقدام به گرفتن تست موتور داشتیم، هیچ شرکت یا مرکزی وجود نداشت که بتواند این مورد را بررسی کند. بعد از شش ماه دوندگی توانستیم ممنوعیت این تست را کنار بزنیم و ماشین را ترخیص کنیم.

صالحی در پایان بیان داشت: قوانین دست‌وپاگیری که برای واردکننده و استفاده‌ کننده وجود دارد، واردکننده را خسته و ناامید می‌کند. به نظر می رسد برای بررسی این چالش ها نیازمند تشکیل کارگروهی تخصصی هستیم.