ردپای رانت در واردات بنزین
وقایع صنعت – مدتی است که زنگ خطر افزایش مصرف بنزین و بروز ناترازی در این زمینه به صدا در آمده و ایران با تغییر نقش خود از صادرکننده بنزین به واردکنند این محصول با هزینههای گزاف تبدیل شده است.
بر اساس آمار گمرک ایران تا دوسال پیش (۱۴۰۰) حدود یک میلیارد و ۹۳۴ میلیون و ۳۶۹ هزار و ۵۶۷ کیلو بنزین صادر کرده است و ۷۳۲ میلیون و ۶۶ هزار و ۶۳۸ دلار ارزآوری داشته است.
در حالی که به گفته احمد معروفخانی، رئیس اتحادیه صادرکنندگان نفت، به این رسانه، امروزه ایران به واردکننده این محصول تبدیل شده است و به ازای واردات هر تن بنزین ۱۰۰ دلار بیش از قیمت بینالمللی بنزین هزینه میکند!
او در پاسخ به این سوال که آیا واردات بنزین با نرخ ۷۰ سنت در هر لیتر واقعیت دارد یا خیر توضیح داد: به نظر میرسد رقم مذکور بیش از ۷۰ سنت باشد. اما نمیتوان عدد دقیقی در این زمینه ارائه داد، چراکه شفافسازی صورت نمیگیرد.
معروفخانی افزود: من به شخصه این موضوع را از نمایندگان مجلس هم پیگیری کردم اما گویا وزارت نفت به آنها نیز پاسخگو نبوده و گزارش شفافی در این زمینه ارائه نکرده است.
این فعال بخش خصوصی گفت: در حالی که با توجه به تخصیص بودجه ۹۰۰ میلیون دلاری برای واردات این محصول باید شفافیتسازی در این زمینه انجام شود.
چرا ایران واردکننده بنزین شد؟
او درباره اینکه چرا ایران بهرغم دارا بودن منابع عظیم نفتی واردکننده بنزین شد گفت: متاسفانه در اثر بیتدبیری مسئولین وقت و نبود سیاستگذاری صحیح در حوزه انرژی، ایران امروز به واردکننده بنزین تبدیل شده است. روندی که حداقل تا دوسال آینده ادامه دارد.
معروفخانی عنوان کرد: پروژههایی نظیر مهر خلیج فارس تنها امید کشور برای افزایش تولید بنزین به حساب میآیند که تکمیل آن حداقل تا دوسال آینده زمان میبرد.
وی اظهار کرد: زمانیکه بازار بینالمللی ناترازی در تولید و مصرف بنزین ایران را مشاهده کرد بنزین را حدود ۱۰۰ تا ۹۰ دلار گرانتر عرضه کرد. چراکه چارهای جز واردات برای کشور وجود نداشت. همچنین نبود مدیریت در این زمینه بر تحمیل چنین هزینه گزافی به کشور دامن زد.
معروف خانی در پاسخ به این سوال که آیا میتوان ردپایی از رانتخواران در این زمینه مشاهده کرد گفت: اتفاق غیرممکنی نیست اما اولین و سالمترین پیش فرضی که میتوان در این زمنیه ارائه کرد این است که شخص تصمیمگیرنده و تعیین کننده منصوب شده در جایگاه مربوطه تخصص و تجربه کافی ندارد.
بر اساس این گزارش فارغ از سوءمدیریت عدم تولید خودروهای استاندارد و گسترش استفاده از خودروهای فرسوده از دیگر عوامل افزایش مصرف بنزین هستند. در تمام دنیا خودرو ارزان و سوخت، قطعه و تعمیرات آن گران است. همین موضوع باعث میشود نگهداری خودروی فرسوده که پرمصرف است صرفه اقتصادی نداشته باشد. بنابراین در مصرف سوخت صرفهجویی میشود. اما در ایران چنین روندی وجود ندارد. بنابراین تبدیل ایران به کشور واردکننده بنزین اتقاق دور از انتظاری نبود.