صنعت نفت ایران در چنگال فرسودگی تجهیزات
وقایع صنعت – در طول سالها، منابع نفت و گاز به عنوان پیشران اصلی اقتصاد کشور عمل کردهاند و این روند همچنان ادامه دارد. با این حال، تأکید بر کسب درآمد از این منابع در شرایطی که تأسیسات و تجهیزات نفتی فرسوده و قدیمی هستند، با چالشهای بزرگی مواجه است. این چالشها شامل تحریمها، عدم دسترسی به بازارهای جهانی و نیاز به سرمایهگذاریهای بیشتر برای نوسازی تأسیسات میشود. تجهیزات و ماشینآلاتی که به پایان عمر خود نزدیک شدهاند یا عمرشان به پایان رسیده، باعث کاهش راندمان و توقفهای مکرر در خطوط تولید و انتقال نفت، گاز و پتروشیمی میشوند. این وضعیت نیاز به جذب سرمایه در این صنعت را روز به روز افزایش میدهد.
احسان ثقفی، رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت در تشریح وضعیت موجود تجهیزات و خطوط تولید و انتقال صنایع نفت، گاز و پتروشیمی اظهار داشت: در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی، از تأسیساتی که از چند دهه قبل نصب شدهاند، استفاده و بهرهبرداری میشود. طبیعی است که برخی از تجهیزات، قطعات و ماشینآلات با توجه به طول عمر استانداردی که برای آنها تعریف شده، عمرشان به پایان برسد؛ اما با توجه به ضریب اطمینان و عمر استانداردی که برای تجهیزات تعریف میشود، ممکن است ۱۰ تا ۲۰ درصد و گاهی ۵۰ درصد بیشتر از زمان تعریف شده عمر کنند، ولی با راندمان پایینتر.
عمر تجهیزات نفتی کشور به سر رسیدهاست!
رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت بیان کرد: در حال حاضر، تجهیزاتی که در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی استفاده میشوند، عمرشان به پایان رسیده یا رو به پایان است و همین موضوع باعث میشود که خطوط تولید دچار مشکل شده و تولید کاهش یابد یا به صورت موردی متوقف شود. مواردی هم داشتیم که تجهیزاتی به صورت موردی بازسازی و تعمیر شدند و از آنها بهره بردند تا خط تولید متوقف نشود. به هر حال، به مرور زمان تعداد این خرابیها افزایش خواهد یافت و با توقفهای آنی و موردی بیشتری مواجه خواهیم شد.
ثقفی در ادامه گفت: علاوه بر بحث تعمیر و توقف خطوط و راندمان پایینتر، ما به تکنولوژی روز نیاز داریم. تکنولوژی که امروزه میتوانیم از آن بهره ببریم با تکنولوژی چهار دهه قبل و بعضاً از زمانی که پالایشگاههای ما تأسیس شدهاند، متفاوت است. عمر برخی از تجهیزات ما به ۶۰ یا ۷۰ سال میرسد و اگر از تکنولوژیهای جدید استفاده میکردیم، قطعاً راندمان بیشتری هم داشتیم. اما همچنان با تکنولوژی قدیمی و فرسوده سر میکنیم، در حالی که جا دارد این راندمان افزایش یابد تا درآمدهای نفتی کشور نیز بالا برود.
در شرایط کنونی، حفظ زیرساختها و خطوط تولید و انتقال بهترین راهکار است
ثقفی در خصوص تحریمها و نیاز صنعت نفت، گاز و پتروشیمی کشور به سرمایهگذاریهای خارجی گفت: در سالهای گذشته، اشخاص و دستاندرکاران ساخت تجهیزات این صنعت، با وجود تحریمهای جدی، تلاش کردند تا خطوط موجود را حفظ کنند. هدف این بود که بتوانیم درآمد مشخصی از بخش نفت، گاز و پتروشیمی داشته باشیم. اما آنچه که این سه صنعت به آن نیاز دارد، سرمایهای به میزان ۲۳۰ میلیارد دلار است که مسلماً این سرمایه در داخل کشور موجود نیست. به نظر من، اگر تضمین بازگشت سرمایه در کنار قوانینی برای تسهیل سرمایه گذاری وسرمایهپذیری وضع شود حتما ایرانیان خارج از کشور نیز با توجه به عرق به میهن خویش، بخش قابل توجهی از این سرمایه را تأمین میکنند، و میتوانیم به پیشرفت و شرایط بهتری دست یابیم. اما حقیقت این است که شرایط کنونی نقل و انتقال سرمایه و ارز دشوار است، لذا باید مراودات مالی بینالمللی ما تسهیل شود. امیدواریم با حضور دولت جدید و رویکردی که در انتخابات داشتند و ادامه خواهند داد، حاکمیت برای برون رفت از شرایط موجود راهحلهای جدیدی ارائه کند و موضوع تحریمها حل شود تا سرمایهگذار انگیزه و تضمینی در داخل کشور برای سرمایه گذاری داشته باشد؛ متأسفانه در حال حاضر این شرایط مهیا نمیباشد.
ضررهای روزافزون؛ وقتی زمان به ضرر ما میگذرد
وی در ادامه به معضلات و ضررهای موجود در بخش میادین مشترک نفت و گاز با کشورهای همسایه پرداخت و گفت: هر آنچه که پیش میرود، خود ضرر است. ما میادین مشترکی داریم که شرکای ما در این میادین، بدون مشکلات بینالمللی و حتی با همکاری و همراهی دیگران، از این میدانها بهطور کامل بهرهبرداری میکنند. به فرض اگر ما با ظرفیت ۱۰ درصد جذب میکنیم و شریک ما با ظرفیت ۱۰۰ درصدی پیش میرود، ما هر روز ۱۰ به ۱ عقب هستیم و باید یک برنامهریزی عاجل داشته باشیم. هر روزی که میگذرد، ما بابت بهرهبرداری کمتر نسبت به شرکای خود در میادین مشترک، متحمل زیان میشویم.
وفاق ملی،کلید حل مشکلات اقتصادی است
وی با اشاره به شعار دولت چهاردهم و تأکید بر وفاق ملی، اعتمادسازی را یکی از راههای حل مشکلات برشمرد و گفت:یک عزم ملی میتواند بخشی از مشکلات را پوشش دهد. شاید یکی از راههای برونرفت از این بحران و جذب سرمایه، اعتماد دوباره مردم و وفاق ملی باشد. ما نباید منتظر بمانیم تا همه مسائل بینالمللی حل شود و سپس ورود پیدا کنیم. باید اعتمادسازی صورت بگیرد که دولت آقای پزشکیان در این راستا قدمهایی برداشتهاند و امیدواریم نتیجهبخش باشد. ما به سرمایه خارجی نیاز داریم و سرمایههای ایرانیان خارج از کشور نیز باید به نحوی به داخل کشور جذب شود.
ناترازی انرژی و فصلهای سخت صنایع
احسان ثقفی در پایان با اشاره به بحران ناترازی انرژی گفت: نکته ای که وجود دارد نه تنها در صنعت تجهیزات بلکه در تمامی صنایع، ناترازی انرژی اثرات مخرب خود را گذاشته است ، و اگر برنامه ریزی و سرمایه گذاری و اقدام عاجل نشود ما سال دیگر مشکلاتمان دو چندان خواهد بود؛ و مسئله کسری برق و گاز مثل گرز و نیزهای در تابستان و زمستان بر سر و گرده تولیدکننده و صنعتگران عمل میکند.