وقایع صنعت – بررسی وضعیت سد‌های کشور در آستانه ورود به گرم‌ترین روز‌های سال و افزایش نیاز‌های آبی حاکی از شرایط بحرانی در بسیاری از مخازن است. بر اساس گزارش‌های شرکت مدیریت منابع آب ایران، از ابتدای سال آبی جاری(ابتدای مهر۱۴۰۳) تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۴، بارندگی‌ها در کشور کاهش قابل توجهی داشته‌اند.

آمار‌ها نشان می‌دهد که بارش‌ها در این مدت نسبت به مدت مشابه سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است. این کاهش باعث شده که ذخایر آبی سد‌ها نیز کاهش پیدا کند، به‌طوری که میزان ورودی آب به سد‌ها حدود ۳۷ درصد و حجم آب موجود در مخازن سد‌ها حدود ۱۷ درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته است.

به گفته کارشناسان، در صورت تداوم این وضع، کشور با چالش‌های جدی در تأمین انرژی رو‌به‌رو می‌شود. این کاهش بارش‌ها ناشی از تغییر الگو‌های اقلیمی و تشدید پدیده تغییرات آب‌وهوایی در منطقه است و بررسی‌ها نشان می‌دهد که بیشترین کاهش بارندگی در حوضه‌های آبریز اصلی کشور از جمله کارون بزرگ، کرخه و سفیدرود رخ داده است. این در حالی است که این حوضه‌های آبریز، میزبان اصلی سد‌های بزرگ تولید برق‌آبی کشور هستند.

حسن مرادی، کارشناس حوزه انرژی در رابطه با وضعیت تولید برق با توجه به کاهش بارش‌ها، اظهار کرد: وضعیت فعلی به هیچ وجه قابل قیاس با سال‌های گذشته نیست. کاهش ذخایر سد‌ها و اُفت تولید نیروگاه‌های برق‌آبی، سیستم انرژی کشور را تحت فشار قرار می‌دهد.

وی افزود: در شرایطی که تقاضای برق به‌دلیل رشد جمعیت و توسعه صنعتی روزبه‌روز افزایش می‌یابد، کاهش تولید برق‌آبی‌ها می‌تواند به معنای وقوع خاموشی‌های گسترده در ماه‌های پیش‌رو باشد.

راهکار‌های کوتاه‌مدت برای مدیریت بحران انرژی

به گفته این کارشناس انرژی، در کوتاه‌مدت باید به راهکار‌های عملیاتی متوسل شد؛ اولویت اول، مدیریت مصرف در بخش‌های دولتی و عمومی است. متأسفانه هنوز فرهنگ صرفه‌جویی در بسیاری از ادارات و سازمان‌ها نهادینه نشده است.

مرادی با اشاره به مصرف بالای انرژی در ساختمان‌های دولتی، تصریح کرد: استفاده بی‌رویه از سیستم‌های سرمایشی مانند اسپیلت‌ها و روشن‌بودن همزمان چندین لامپ در یک فضای کوچک، از نمونه‌های بارز اسراف انرژی است که باید سریعاً مورد توجه قرار گیرد.

لزوم توجه به راهکار‌های بلندمدت برای گذر از اوج مصرف برق

این کارشناس انرژی همچنین به ضرورت سرمایه‌گذاری در بخش نیروگاه‌های تجدیدپذیر اشاره کرد و گفت: کشور ما با دارا‌بودن روز‌های آفتابی بسیار در سال، ظرفیت بالایی برای توسعه نیروگاه‌های خورشیدی دارد. این موضوع می‌تواند در بلندمدت بخشی از وابستگی به نیروگاه‌های آبی را کاهش دهد.

این مقام مسئول در ادامه تصریح کرد: اگرچه امیدواریم بارندگی‌های باقی‌مانده در فصل بهار بتواند تا حدی شدت بحران را کاهش دهد، اما نباید فراموش کرد که تغییرات اقلیمی یک واقعیت انکارناپذیر است و باید برای شرایط مشابه در سال‌های آینده برنامه‌ریزی کرد.

این کارشناس انرژی با درخواست از شهروندان برای دقت بیشتر در مصرف برق گفت: کمک مردم در کاهش مصرف غیرضروری، مهم‌ترین عاملی است که می‌تواند از فشار بر شبکه برق کشور بکاهد و در این میان استفاده بهینه از وسایل سرمایشی و روشنایی، می‌تواند تأثیر قابل‌توجهی در جلوگیری از خاموشی‌های احتمالی داشته باشد.