وقایع صنعت – صنعت فولاد در دو سال گذشته با فشارهای هم‌زمان کاهش مصرف داخلی، رشد بی‌سابقه هزینه‌های تولید و افزایش نرخ‌های تأمین مالی، به شدت درگیر افت حاشیه سود شده است. فعالان این بخش بر این باورند که تنها راه خروج از این وضعیت، اصلاح نرخ تسعیر ارز صادراتی متناسب با تورم و ایجاد انگیزه برای تقاضای خارجی است.

سید ابوتراب فاضل مدیرعامل سابق هلدینگ صنعتی و مدنی غدیر در خصوص نامه مهم انجمن فولاد سیاست‌های دوگانه نرخ تسعیر ارز در زنجیره فولاد اظهار داشت: در دو سال گذشته دو چالش عمده پیش‌روی صنعت فولاد وجود داشته است؛ نخست کاهش مصرف ظاهری یا داخلی که برای جلوگیری از افت فروش و ایجاد اختلال در تقاضا، نیازمند توسعه بازارهای صادراتی هستیم.

به گفته او، پیش‌تر نیز بازار صادراتی به عنوان بخشی از لایه صنعت فعال بوده اما هم‌اکنون با افزایش هزینه‌های تولید، اهمیت آن بسیار بیشتر شده است.

فشار هزینه‌های تولید و افت حاشیه سود
این کارشناس صنایع فلزی افزود: هزینه‌های تولید شامل آب، برق، گاز، انرژی، دستمزد و هزینه‌های ناشی از تورم ورودی به اقتصاد ایران طی این دو سال به شدت افزایش یافته است. میانگین حاشیه سود از حدود ۳۸ درصد سه سال پیش، به ۳۲ درصد در دو سال پیش، سپس به ۲۸ درصد و اکنون به زیر ۲۰ درصد و حتی زیر ۱۵ درصد رسیده است. او تاکید کرد: وقتی سود صنعت کمتر از نرخ بهره عادی ـ که حدود ۲۲ درصد بوده ـ شود، آن صنعت به سمت افول می‌رود. اکنون نیز بانک‌ها نرخ بهره را تا ۳۱ درصد بالا برده‌اند و نرخ تأمین مالی به بیش از ۴۰ تا ۴۲ درصد رسیده است.

اثر نرخ ارز بر هزینه‌ها و صادرات
وی گفت: برخی تصور می‌کنند با افزایش نرخ دلار، سودآوری صنعت نیز رشد می‌کند، اما در واقع ابتدا نرخ دلار سایه خود را بر هزینه‌های تولید می‌اندازد و تورم را وارد سیستم می‌کند که تورمی در هزینه‌هاست. حدود یک سال است که دلار توافقی یا نرخ تسعیر صادرات حدود ۶۹ تا ۷۰ هزار تومان بوده و ثابت مانده، اما جهش اخیر نرخ دلار و سرکوب تقاضای داخل، صادرات را به‌صرفه نکرده است.

راهکار: افزایش نرخ تسعیر ارز صادراتی
وی تاکید کرد: بهترین راه‌حل برای خروج از این شرایط، افزایش نرخ تسعیر ارز محصولات صادراتی در بازار توافقی است تا درآمد شرکت‌ها با تورم هماهنگ شود و سمت تقاضای خارجی فعال گردد. این خواسته افزایش قیمت محصول نیست، بلکه همراهی با تورم برای حفظ سوددهی و جلوگیری از توقف تولید است.

هزینه انرژی و اهمیت مدیریت مالی
وی گفت: صنعت فولاد برق سبز را با قیمت ۹,۵۰۰ تومان به همراه حق ترانزیت خریداری کرده است و نرخ گاز نیز بسیار بالاست. تنها راه بهبود وضعیت، ارائه گزارش‌های مالی بهتر است زیرا ۲۵ درصد بازار سرمایه ایران را فلزات و کانی‌ها تشکیل می‌دهند و گزارش‌های مطلوب اثر مستقیمی بر بازار دارند.

خطر توقف تولید و اهمیت صادرات
فاضل افزود: ما نمی‌توانیم در شرایط تکانه‌های اقتصادی، بازار فولاد را مختل کنیم؛ از حدود ۳۲ میلیون تن تولید، تنها ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن مصرف داخلی داریم و باقی نیازمند بازار تقاضای صادراتی است. اگر این بازار ایجاد نشود، توقف تولید و شکل‌گیری گزارش‌های مالی ناتراز حتمی خواهد بود، به‌ویژه با تورم نقطه‌به‌نقطه ۴۵ درصدی که هزینه‌های سربار تولید را بالا برده است. با بالا بردن نرخ تسعیر ارز حاصل از صادرات در بازار توافقی و فروش با قیمت بالاتر، وضعیت درآمدی شرکت‌ها بهتر می‌شود، حاشیه سود افزایش می‌یابد، سمت تقاضا فعال می‌ماند و روند بازرگانی فولاد آسیب نمی‌بیند. این راهکار موجب بهبود گزارش‌های مالی شرکت‌های بورسی و حفظ بقای صنعت خواهد شد.