وقایع صنعت – اعمال تحریم‌ها علیه صنایع کشور تازگی ندارد و اعمال فشار به اشکال مختلف و در قالب تحریم‌ها، جلوگیری از دسترسی به فناوری روز، تجهیزات و مواد اولیه مورد نیاز، از دهه‌های گذشته تا به امروز ادامه داشته است. این روند صنایع مختلف را با چالش‌هایی در زمینه فروش و تامین تجهیزات(خارج از کشور) مواجه کرد. برای مثال در چند سال اخیر بخشی از صادرات نفت کشور به واسطه‌ی تشدید تحریم‌ها با چالش مواجه شد و درآمد ارزی ما را تحت‌الشعاع قرار داد.

یکی از صنایعی که در چنین شرایطی، ناجی بخشی از درآمد ارزی شد، صنعت فولاد بود، صنعتی که در چهار سال گذشته با صادرات مستمر به صورت چشم‌گیری، خلاء ارزی نفت را جبران کرد. در همین زمینه یکی از شرکت‌های فعال، فولاد خوزستان بزرگترین عرضه‌کننده شمش صادراتی کشور است. شرکتی که موفق شد در سال ۱۴۰۰، با صادرات دو میلیون تُن و درآمد ارزی یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون دلاری، معادل سه درصد درآمد ارزی را به نام خود رقم بزند.

در سویی دیگر محصولات شرکت فولاد در پنج قاره مشتری دارد و بیشتر از ۲۵ کشور محصولات این شرکت را وارد می‌کنند. در سال گذشته هیئتی بلندپایه از این شرکت برای بازاریابی راهی شمال قاره‌ی آفریقا شدند. بازار بکری که می‌تواند افق‌های روشنی برای فتح بازارهای جدید پیش روی صنعت فولاد کشور قرار دهد.

در روزهای اخیر خبری منتشر شد که به دنبال اجرای عملیات وعده صادق نیروهای مسلح کشورمان، آمریکا دور تازه‌ای از تحریم‌ها را علیه فولاد خوزستان اعمال کرد. تحریم‌هایی که تا به امروز به جای تضعیف و منزوی کردن این شرکت به فرصتی برای دیده شدن بهتر و حرکت به سوی خودکفایی و تکیه بر توان داخلی تبدیل شده است. بومی‌سازی ۲۵ هزار قطعه مورد استفاده در صنعت فولاد گواهی روشن بر این مدعاست. بکارگیری شرکت‌های دانش‌بنیان، استفاده از ظرفیت‌های مراکز دانشگاهی، پارک‌های علم و فناوری و حمایت از طرح‌های دانشجویان ارشد و دکترا از دیگر پیامدهایی هستند که اعمال تحریم‌ها باعثشان شد. و اما سوالی که هیچ‌گاه پاسخی برای آن یافت نشد، اعمال تحریم‌های داخلی است. تحریم‌هایی که بیشترین چالش‌ها را برای صنایع به دنبال داشته است. ادامه‌ی این روند می‌تواند جایگاه ایران در میان ده کشور تولیدکننده فولاد جهان را به خطر بیندازد و در درازمدت دیگر از میان بازیگران تاثیرگذار فولاد جهان کنار بزند.

محدودیت‌های انرژی(تابستان برق و زمستان گاز) به ویژه در سه سال اخیر، وضع عوارض صادراتی، چالش کمبود سنگ آهن، افزایش قیمت حامل‌های انرژی، صدور مجوزهای فولادسازی در مناطق جغرافیایی کم‌آب(حتی از لحاظ آب شرب) به بهانه‌ی اشتغال‌زایی و دهها مورد دیگر که فولادسازان را دچار چالش‌های بسیاری کرده است. ادامه‌ی این روند، علاوه بر اینکه بر تناژ تولید کارخانجات تاثیر منفی می‌گذارد، باعث فرار سهام‌داران خرد از بازار سرمایه می‌شود.از طرفی بر قیمت تمام شده‌ی محصولات نهایی(ورق و پرفیل) تاثیر گذاشته و این بازار نیز متاثر از کمبود تولید فولاد با کاهش تولید و افزایش قیمت مواجه می‌شود.

با نگاه کارشناشی و بی‌طرفانه به راحتی متوجه می‌شویم که تاثیر منفی تحریم‌های داخلی به مراتب از تحریم‌های خارجی فراتر است. در یک کلام باید گفت، اصلی‌ترین وظیفه‌ی دولت‌ها نظارت بر سیاست‌های کلی و هدایت‌گری است. در شرایطی که چالش‌های ناشی از تحریم‌ها صنایع را درگیر کرده است، انتظار می‌رود، دولت به کمک صنایع آمده و با تصویب دستورالعمل‌هایی که به تسریع در افزایش تولید، کاهش هزینه‌ها و در نهایت سودآوری کمک می‌کند، نقش یاری‌رسان را ایفا کند. در چنین شرایطی، هرچقدر تحریم‌ها ابعاد بیشتری به خود بگیرند، صنایع به ویژه بخش خصوصی علاوه بر حفظ انگیزه برای ادامه‌ی تولید و توسعه کسب و کار، در اشتغال‌زایی و ایجاد فرصت‌های شغلی با رغبت به کارشان ادامه می‌دهند.

در نهایت اینکه، تحریم‌ها فولاد را آبدیده می‌کند اگر مجلس و دولت نقش سیاست‌گذاری و تسهیل‌گیری را بر عهده بگیرند و صنابع را به چشم منبعی برای درآمد ثابت نگاه نکنند.