وقایع صنعت – مکرراَ در ادارات و سازمانه های مختلف شنیده می‌شود که افراد به این دلیل کارایی بالایی ندارند که احساس می‌کنند اگر در حد استاندارد و کمی بیشتر کار کنند، ناکارآمدی برخی دیگر به چشم می آید و این ناکارآمدان با هر روشی، فرد کارآمد و متخصص را حذف می‌کنند تا ناکارآمدی‌شان به چشم نیاید و متاسفانه شاهدیم که این دور تسلسل ادامه دارد.

اگر تاریخ سیاسی گذشته و کنونی ایران را مرور کنیم می بینیم، میانِ مدت زمان صدرات، وزارت و یا مسئولیت برخی آنها و رفتارهایی همچون چاپلوسی و …، ارتباط مستقیمی وجود دارد، به طوریکه عموم افراد صاحب‌فکر، دارای ‌شأن، خدمتگزار و کارآمد مدت زمان اندکی مدیریت کرده اند و بسیار زود حذف شده اند!

شوربختانه این روال در سطوح مدیریتی میانی نیز بسیار رایج و البته مسأله‌ی رنج‌آوری است. اگر در سطح مدیریتی بالا، تملق و چاپلوسی افراد در قالب گرایش‌های سیاسی خود را توجیه و دیگرانِ مستقل را به دلیل ناهمخوانی در گرایش‌های فکری شان حذف می‌کنند، در سطوح میانی، رسما و آشکارا این چاپلوسی و تملق و وابستگی شخصی افراد است که باعث می‌شود آنان در مناصب گوناگون به کار گرفته شوند.

در یک روند اینچنینی افراد با سواد و کارآمد نیز به بیماری همچون تملق و چاپلوسی دچار شده و سپس برای حذف افراد کارآمد تلاش می کنند، تا آنجاکه برخی عقیده دارند، ساختار مذکور است که خود را به عموم تحمیل می‌کند؛ بدین صورت که این نوع ساختار اداری و مدیریتی، باعث می‌شود بعضاَ افراد صاحب‌فکر و تحمل نیز به این خلق ناپسند گرفتار و یا از چرخه حذف شوند.

البته این چرخه ناپسند در ادارات، ممکن است در جامعه‌های مختلف و در کشورهای متعدد وجود داشته باشد. این مسئله به خصوص در ادارات و سازمان های ایران به یکی از چالش‌های قابل توجه تبدیل شده است. رفتار مذکور می‌توانند منجر به کاهش کیفیت خدمات، افزایش فساد، از بین رفتن عدالت و عدم اعتماد عمومی شود. در ادامه به بررسی راهکارهایی برای مقابله با چرخه چاپلوسی و تملق در ادارات و سازمانها پرداخته شده است.

اولین و مهمترین مورد که باید با وسواس به آن عمل کرد این است که آگاهی بخشی از مشکل چرخه چاپلوسی و تملق و اثرات منفی آن بر جامعه انجام شود که نخستین قدم برای مقابله با این مهم است. همچنین باید تلاش کنیم که افراد را آگاه سازیم و به آن‌ها نشان دهیم که این رفتارها چگونه به کاهش کیفیت خدمات و تضعیف اعتماد عمومی منجر می‌شوند.

در سویی دیگر ایجاد فضایی شفاف و داری حساب‌ و کتاب در ادارات می‌تواند از این چرخه جلوگیری کند. باید اصول شفافیت را به عنوان اصلی‌ترین مبنا در ادارات ترویج داد و عمل به ‌بنیادهای حساب‌داری را الزامی کرد. افراد باید بتوانند از فرآیند تصمیم‌گیری در ادارات مطلع شوند و بتوانند دسترسی به اطلاعات مربوط به عملکرد اداره‌ها و کارمندان را داشته باشند.

همچنین تشویق به مشارکت عمومی و ایجاد فرصت‌هایی برای شنیدن صداهای مختلف در فرآیندهای تصمیم‌گیری می‌تواند به جلوگیری از چرخه چاپلوسی و تملق کمک کند. باید افراد را تشویق کرد تا در تصمیم‌گیری‌ها و فرآیندهای اداری شرکت کنند و صدایشان را به گوش مسئولان برسانند که قطعا این مهم می تواند به روند روبه رشد ادارات نیز کمک کند.

اما توسعه مهارت‌های ارتباطی و تصمیم‌گیری های اخلاقی می‌تواند به کاهش چرخه مذکور کمک شایانی کند. باید تلاش کنیم تا ارزش‌های اخلاقی مانند انصاف، صداقت، پاسخگویی و عدالت را در ادارات ترویج دهیم. همچنین، بایستی کارمندان را آموزش داده و مهارت‌های ارتباطی و مذاکره را تقویت کنیم تا بتوانند به درستی و با انصاف با مردم برخورد کنند.

مسئله مهم و جهانی دیگر ایجاد سیستم پاداش و تشویق برای کارمندانی است که به جای چرخه چاپلوسی و تملق، بر اساس عملکرد و ارزش‌های اخلاقی به‌کار خود ادامه می‌دهند، می‌تواند موثر باشد. این سیستم باید به شفافیت و عدالت پایبند بشود تا افراد انگیزه بیشتری برای انجام کارهای خوب و ارزشمند داشته باشند.

مورد ابداعی دیگر ایجاد سیستمی برای گزارش دهی درباره چرخه چاپلوسی و تملق و همچنین بررسی و رسیدگی به شکایات، می‌تواند به کاهش این مشکل کمک کند. باید مکانیزم‌هایی را ایجاد کنیم که افراد بتوانند به راحتی شکایات خود را مطرح کنند و این شکایات به صورت جدی پیگیری شوند.

در پایان اینکه مقابله با چرخه چاپلوسی و تملق در ادارات ایران نیاز به تلاش‌های گسترده و هماهنگ دارد. با ایجاد آگاهی، شفافیت، مشارکت عمومی، توسعه مهارت‌ها و ارزش‌های اخلاقی، سیستم پاداش و تشویق، و سیستم گزارش‌دهی و شکایت می‌توان به تدریج این مشکل را کاهش داد و به ساختاری سالم و عادلانه در ادارات دست یافت. برای موفقیت در این زمینه، تلاش و همکاری همه اقشار جامعه، از جمله مسئولان، کارمندان و شهروندان، بسیار اهمیت دارد.