وقایع صنعت – در کوران جدال‌های سیاسی و نمایش‌های دیپلماتیک، گمانه‌زنی‌ها پیرامون ملاقات احتمالی پزشکیان با دونالد ترامپ در نیویورک، بار دیگر این پرسش بنیادین را مطرح می‌سازد، آیا در گرداب بحران‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، انعقاد چنین دیدارهایی، حتی در سطح عالی‌ترین مقامات، می‌تواند گره‌گشای مشکلات پیچیده ایران باشد؟ تجربه تلخ تاریخ، به ویژه در دوران ریاست جمهوری ترامپ، گواهی می‌دهد که صرفِ گرفتن عکس یادگاری و تبادل کلمات تشریفاتی، دردی از دردهای ریشه‌دار سیاست خارجی دوا نمی‌کند.

بعنوان مثال، ملاقات‌های پر سر و صدای پوتین و ترامپ در آلاسکا بود. آیا این دیدار، تنش‌های موجود میان مسکو و واشنگتن را فرو کاست؟ پاسخ روشن است، خیر، بلکه شکاف‌ها عمیق‌تر شد. در مورد کره شمالی نیز، داستان تکراری بود. دیدارهای مکرر رهبر این کشور با ترامپ، و حتی نامه‌هایی که گفته می‌شد “عاشقانه” بودند، نتوانستند به پیشرفتی پایدار در حل بحران هسته‌ای و سیاسی منجر شوند. این واقعیت نشان می‌دهد که صرفِ جلب توجه ترامپ، یا ارضای نیاز او به دیده شدن، دردی از مشکلات واقعی ایران را علاج نخواهد کرد.

نکته اساسی، در ساختار قدرتمند و بنیادین سیاست خارجی آمریکا نهفته است. این ساختار، تحت هر رئیس‌جمهوری، با چک‌لیستی از اهداف و منافع ملی خود روبرو است که بر اجرای آنها اصرار دارد. از پرونده هسته‌ای ایران تا مسائل منطقه‌ای و موشکی، ایالات متحده برنامه‌ای مدون دارد و حتی جذاب‌ترین دیدارها نیز نمی‌توانند این مسیر را به طور بنیادین تغییر دهند. همانطور که شاهد بودیم، توافق بر سر بازگشایی سفارت‌ها در سوریه، یا حتی پیش‌بینی دیدار احمد الشرع با ترامپ، صرفاً گام‌هایی در جهت تحقق اهداف از پیش تعیین شده است، نه نتیجه تعاملاتی دوستانه.

عبور از گام‌های نمادین، همچون تماس تلفنی روحانی با اوباما، و رسیدن به مرحله ملاقات پزشکیان با ترامپ، شاید در ظاهر گامی رو به جلو به نظر برسد. و بله، ترامپ نیز از این ملاقات استقبال خواهد کرد. او احتمالا پزشکیان را مورد احترام قرار داده، از ایران و مردمش به نیکی یاد خواهد کرد و بر روحیه سلحشوری ایرانیان صحه خواهد گذاشت. اینها ویژگی‌های اخلاقی اوست که به نوبه خود می‌تواند در فضاسازی رسانه‌ای تاثیرگذار باشد. اما آیا واقعاً مشکلی حل خواهد شد؟

تجربه روسیه و کره شمالی، قاطعانه پاسخ منفی می‌دهد. مشکل، در خودِ ساختار سیاست خارجی آمریکاست؛ ساختاری که ریشه‌هایی عمیق در دشمنی و رویکردی تقابلی با کشورهایی چون ایران، روسیه، چین و کره شمالی دارد. تا زمانی که این ساختار بنیادین در کاخ سفید تغییر نکند، و تا زمانی که رویکردی واقع‌بینانه و مبتنی بر منافع متقابل به جای رویکرد تقابلی اتخاذ نشود، صرفِ گرفتن عکس یادگاری با چهره‌های برجسته سیاسی، تنها به مثابه دست و پا زدن در خلأ خواهد بود و هیچ دستاوردی برای حل مشکلات واقعی ایران به همراه نخواهد داشت.