آژیر مهاجرت جمعی دانش‌بنیان‌ها
هورنیوز – اگرچه توسعه فعالیت‌های دانشبنیان در سال جاری، نهادها و دستگاه‌های اجرایی را به سمت حمایت از این کسب‌وکارها به حرکت درآورده، اما آژیر کوچ جمعی دانش‌بنیان‌ها به صدا درآمده است.
موضوعی که پیش‌تر از سوی بخش خصوصی نسبت به آن هشدار داده شده‌بود. اما روز گذشته معاون وزیر صمت از مهاجرت این شرکت‌ها خبر داد و آن را خطرناک دانست. به گفته علیرضا شاه‌میرزایی، این روزها نخبگان شناسایی می‌شوند و به‌صورت تیمی از کشور خارج می‌شوند.
کارشناسان عنوان می‌کنند که دلیل اصلی این مهاجرت به «مشکلات مالی شرکت‌های دانشبنیان»، «تحریم‌های بینالمللی» و به دنبال آن «بازارهای محدود» برمی‌گردد. هرچند بسته‌های مختلفی از سوی وزارتخانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی برای تقویت بنیه مالی دانش‌بنیان‌ها تدوین شده است، اما فعالان اقتصادی بر این باورند که حمایت‌های مالی از طریق وام‌های ارزان، خطر ایجاد بی‌رویه شرکت‌های دانشبنیان را تداعی می‌کند و رانت‌هایی که به‌واسطه این شیوه به‌وجود می‌آید، خروج کارآفرینان واقعی را رقم می‌زند.
در این راستا کارشناسان اعتقاد دارند در شرایطی می‌توان مانع از خروج کارآفرینان واقعی شد که اصلاح شیوه حمایت مالی از شرکت‌های دانشبنیان، رفع تحریم‌ها، کمک به توسعه بازار شرکت‌های دانشبنیان و پیوستن آنها به زنجیره ارزش جهانی محقق شود. اما بازوی پژوهشی وزارت صمت نیز در گزارشی به مسیرهایی برای «حمایت واقعی» از شرکت‌های دانشبنیان اشاره کرده است.
براساس این گزارش به‌طور کلی دو نگاه به توسعه اقتصاد دانشبنیان قابل‌طرح است: در نگاه محدود به این مفهوم، حمایت از توسعه شرکت‌های فناور کوچک و متوسط مترادف با اقتصاد دانشبنیان در نظر گرفته می‌شود و در نگاه دوم که دیدگاه وسیع و جامعی به این مفهوم دارد، بهبود بهره‌‌‌‌‌‌‌وری و رقابت‌پذیری بینالمللی شرکت‌های صنعتی و نوآوری مدل کسب‌وکار نیز در زیرمجموعه مفهوم اقتصاد دانشبنیان قرار می‌گیرند.
در ایران تا چند سال‌گذشته بیشتر مفهوم محدود توسعه اقتصاد دانشبنیان مورد‌توجه بوده است. با این‌وجود در سال‌های اخیر تغییر قابل‌توجهی در توسعه این مفهوم در سطح کلان اتفاق افتاد و با توسعه زیست‌بوم نوآوری کشور، دیدگاه وسیع و رسوخ فناوری در توسعه اقتصاد دانشبنیان به نگاه غالب در کشور تبدیل شده است. در این پژوهش «حمایت‌های مستقیم و هدفمند»، «تقویت شرکت‌های دانشبنیان استانی بر اساس نیاز هر استان» و «پیوند شرکت‌های بزرگ صنعتی با شرکت‌های دانشبنیان برای تقویت پایه علمی آنها»برای حمایت از دانش‌بنیان‌ها مورد تاکید قرار گرفته است.
