وقایع صنعت  – فرهنگ قره گوزلو کارشناس بازار سرمایه با انتقاد به اظهارات سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس مبنی بر عدم تایید نرخ ۵ تا ۷ هزار تومان برای خوراک گازی پتروشیمی‌ها و اعلام شاخص هایی برای تعیین نرخ در بودجه ۱۴۰۲ در فضای مجازی اعلام کرد: گاز کالای tradeble مثل نفت و فولاد و مس و … نیست که نرخ های صادرات و واردات معیار درستی برای تعیین نرخ منصفانه فروش به صنایع باشد. از تولید ۷۰۰ تا ۸۰۰ میلیون متر مکعب روزانه گاز بالغ بر ۷۰ میلیون متر مکعب سهم پتروشیمی ها است که ۲۷ میلیون مترمکعب سهم خوراک و ۴۳ میلیون متر مکعب سهم یوتیلیتی و سوخت پتروشیمی ها را شامل می شود. سهم سایر صنایع از جمله فولادی ها هم جمعاً ۱۰۰ میلیون متر مکعب است.

چرا باید گاز صادراتی جمعاً در حد ۴۰ تا ۵۰ میلیون مترمکعب به همراه واردات که شاید به ۱۰ میلیون مترمکعب روزانه هم نمی رسد معیار قیمت گذاری صنایع باشد؟ مگر ایران می تواند گاز در حجم بالا صادر کند؟ اگر می تواند چرا در فروش نفت که کالای tradeble محسوب می شود با این تحریم ها مشکل وجود دارد؟ اگر می تواند چرا به مردم اجازه سوزاندن گاز صادراتی ۳۰ تا ۴۰ سنتی با یک سنت داده می شود و کاری نمی کنید قسمتی از گاز با ۴۰ سنت به فروش رسیده و ۳۹ سنت بقیه صرف رفاه مردم شود؟

آیا چرخه حیات صنعت یا یک شرکت را می دانید؟ تا کنون یک بار از الگو های غالب ارزش گذاری طرح های سرمایه گذاری اولیه مثل IRR و NPV استفاده کرده ای که خواستار سیستم قیمت گذاری برای یک کالای همگن مثل گاز که بر اساس تئوری قیمت ها باید نرخ مشخصی داشته باشد، هستید؟ براساس نرخ مشخص تعادلی، تخصیص بهینه منابع صورت می گیرد و طرح هایی کلید می خورند که خلق ارزش اقتصادی بیشتری داشته باشند. گاز مثلا ۱۰ یا ۴۰ سنتی که به عنوان کالای همگن می تواند صرف تولید محصولی شود با قیمت جهانی ۸۰۰ دلار چرا با نرخ ترجیحی باید صرف تولید محصول ۳۰۰ دلاری شود و طرح های توسعه با سود اقتصادی کمتر کلید بخورد؟ اقتصاد و انرژی را متوجه می شوید؟

بیشتر بخوانید: فعلا گاز در پتروشیمی ها کاهش نمی یابد

خیلی از شرکت هایی که طی این سال ها راه اندازی شدند بر اساس مبحث و مفهوم درست مزیت نسبی و قدرت رقابت پذیری شرکت ها در بازار جهانی تاسیس و شکل گرفتند. در بلند مدت هم بقا و رشد یک صنعت براساس مفهوم رقابت پذیری و مزیت نسبی است. با تعیین نرخ شناوری که بر اساس نرخ صادرات و واردات گاز بوده و به مفهوم مزیت نسبی توجه نشده، شرکت های تولیدی توان رقابت با شرکت های تولیدی در حوزه پتروشیمی، فولاد و … مشابه مثل قطر، روسیه، آمریکا و کانادا ندارند؟

گاز را ۲ تا ۳ برابر بالاتر از آن شرکت ها خریداری می کنند. محصول ها بابت تحریم و عوارض صادراتی خام و نیمه خام پایین تر از قیمت جهانی به فروش می رسانند و هزینه راه اندازی طرح های سرمایه گذاری با فناوری بسیار قدیمی را چند برابر جهانی می سازند. بطور مثال طرح اوره ای ۵۰۰ میلیون دلاری بیش از یک میلیارد دلار تمام می شود. متوجه می شوید رشد سرمایه گذاری در شرکت ها را از بین می برید و رشد منفی به آنها تحمیل می کنید؟ یک شرکت چطور می تواند در بازار جهانی با این شرایط رقابت کند و زنده بماند و بزرگ شود؟ این سواد دکترا از کجا آمده که با این اعتماد به نفس می گویی “باید”؟

آیا از بازار سرمایه شناخت داری که ۵۰ درصد سهام ۴۰ شرکت بزرگ(حدودا ۸۰ درصد ارزش کل بازار ۶ هزار میلیاردی را تشکیل می دهد) متعلق به صندوق های بازنشستگی و قسمتی از کسری بودجه دولت از این محل است و با کاهش سودآوری و از بین بردن رشد آنها آوار و بهمن بزرگتری روی عموم مردم در سال های آتی با کسری بودجه و ورشکستگی صندوق ها بوجود می آید؟

آیا آگاهی داری ۲۲ درصد از سهام همین ۴۰ شرکت بزرگ متعلق به سهام عدالت و مالک آن ۵۰ میلیون نفر از عموم مردم است؟ می دانستی ۲۸ درصد مابقی از این ۴۰ شرکت بزرگ متعلق به سرمایه گذاران خردی است که امنیت سرمایه گذاری آنها را از بین برده ای؟ آیا می دانی گاز یک کالای انحصاری بوده و شورای رقابت باید به جای خودرو در این موضوع دخالت کند؟ با این کج فهمی ها انتقال منافع از بخش شفاف اقتصاد به دولت غیر شفاف صورت می گیرد و تصمیمات در جهت خلاف و ضد تولید است.

دو حالت بیشتر ندارد یا جاهلی و کج فهم که ملتی را به ورطه نابودی سریعتر سوق می دهی یا عاقلی که آگاهانه با برخی شعار و حرف های عوام فریبانه قصد به ورطه نابودی کشاندن تولید و بازار سرمایه را داری و تنها راهکار نجات و برون رفت از فساد را از بین می بری.

بر اساس این گزارش، مالک شریعتی سخنگوی کمیسیون انرژی مجلس گفته بود، قرار است نرخ گاز مصرفی در پتروشیمی‌ ها بطور متوسط و بر اساس شاخص‌هایی از جمله میزان درآمدهای صادراتی شرکت‌ها، سهم گاز مصرفی در تولید محصول، سهم شرکت‌ها از بازار داخلی و مواردی از این‌ دست تعیین شود. فرمول‌های اقتصادی را نباید به مسائل بین‌المللی گره زد. نرخ ۵ تا ۷ هزار تومان برای خوراک گازی پتروشیمی‌ها تایید نمی‌شود.