وقایع صنعت – صنعت فولاد را می‌توان یکی از ستون‌های اقتصاد ایران دانست؛ صنعتی که طی چند سال گذشته به ویژه در شرایط تحریمی نقش بسزایی داشته است. با این وجود صنعت فولاد همانند صنایع دیگر، با چالش‌های جدی روبرو است. با این تفاوت که به واسطه نقش و اهمیت صنعت فولاد، این چالش‌ها نه تنها به خود صنعت بلکه به اقتصاد ایران ضربه‌های جدی وارد کرده است.

احمد ایرانی، جانشین مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت، در گفتگویی با خبرنگار ما مهم‌ترین چالش‌های صنعت فولاد را برشمرد.

وی معتقد است که نقشه راه توسعه مه‌آلود اولین عارضه صنعت فولاد است و می‌گوید: شفافیت لازم برای سرمایه گذاری وجود ندارد. این مساله عدم امنیت را برای سرمایه گذار ایجاد کرده و با دو عنصر تغییرات و دخالت فی البداهه دولت تلفیق شده است.

وی ادامه داد: دوم معضل فرکانس بالای تغییر مدیران اثرگذار است. مدیران موثر در صنعت کشور در بخش فولاد شامل مدیران بانک‌های مرکزی، گمرک، وزارت صمت، شرکت‌های بیمه و ایمیدرو هستند که هر یک اثرات قابل توجهی دارند و معمولا دوره تصدی مدیران این حوزه ها بسیار محدود است. بنابراین عرصه‌ای که سرمایه ملی سنگینی را در برگرفته، با تغییر پرسرعت مدیران اثرگذار با چالش بی ثباتی در اهداف، استراتژی ها، سیاست ها و ضوابط روبه رو است. در واقع تغییر سیاست ها و گاهی اهداف و استراتژی های بلندمدت با آرمان های توسعه صنعت فولاد در تضاد است

ایرانی در خصوص سومین چالش جدی صنعت فولاد گفت: با اینکه چشم انداز توسعه صنعت فولاد کشور به صورت جهانی دیده شده است، اما ما یک جزیره هستیم. هرچند چشم اندازی که برای توسعه در کشور دیده شده بسیار اساسی است، اما دیده نشده که ما محدودیت هایی در تعاملات بین المللی داریم! چه در کسب دانش و چه مراودات مالی، صادرات و واردات ماشین آلات کلیدی، محصولات میانی و مواد اولیه و … . همگی مستلزم ارتباط گسترده با جامعه جهانی است که به خاطر جزیره ای بودن از آن محروم شده ایم.

جانشین مدیرعامل شرکت مهندسی فکور صنعت معضل چهارم صنعت فولاد را نبود زیرساخت‌های لازم می‌داند و می‌گوید: با توجه به حجم زیاد سرمایه گذاری در کشور که به لحاظ مشکلات در بخش زیرساخت ها عملا کمتر از ۶۵ درصد به بازدهی رسیده است، نبود زیرساخت ها از جمله جاده، بنادر بزرگ برای کشتی ها و… مسائل جدایی هستند. کشتی های بزرگ نمی توانند در بنادر پهلو بگیرند در نتیجه کشتی های کوچک فعلی در خدمت این صنعت هستند و بهای تمام شده را بالا می‌برند. در صادرات نیز این مساله خود را نشان می دهد و مشتری بین المللی از محدودیت ما آگاه است و در نتیجه از منابع دیگر محصولات خود را تامین می کند یا محصول مشابه را از ما به قیمت نازل میخرد و تحویل میگیرد.

وی معضل چالش پنجم را انرژی دانست و گفت: متاسفانه در دو ماه سال صنایع فولادی برق و در دو ماه دیگر گاز ندارند. اگر سال های گذشته در بخش کشور مزیت نسبی داشتیم و سرمایه گذاران سرمایه گذاری سنگینی در فولاد انجام می دادند به علت تسهیلات دولتی همچون تامین انرژی، سهولت ضوابط محیط زیستی یا زیرساخت هایی بوده که حداقل ها را تامین می کرده است. گفتنی است به مرور در حال از دست دادن مزیت نسبی در این بخش هستیم و شاهد خواهیم بود که چالش آینده برای صنعت فولاد کشور بیشتر هم خواهد شد

ایرانی در خصوص چالش ششم صنعت فولاد بیان کرد: امروزه عدم تعادل در نسبت پشتیبانی های دولت از حوزه های مختلفی که در طول زنجیره ارزش فولاد هستند و دخالت های دستوری باعث شده تا فولادی تولید شود که ارزش افزوده کمتری دارد. در حالی که می توانیم به جای صادرات شمش و گندله و آهن اسفنجی به سمت محصولات پایین دستی آلیاژها و پروفیل های خاص برویم که ارزش افزوده بالاتری داشته باشند. اگر در بازار جهانی شمش صادر می کنیم که ۷۰۰ دلار است، می توانیم با یک فرآیند اضافی مانند پروفیل های بال پهن یا قالب ورق نازک آن را عرضه کنیم و ۱۱۰۰ دلار به فروش برسانیم.

ایرانی ادامه داد: باید گفت که بخشنامه های فی البداهه که از دستگاه های اجرایی کشور صادر میشود، شاه کلید مشکلات کشور است که انتظار می رود دولت آن را با گروه های کارشناسی و مراکزی که ذی مدخل و درگیر اجرای اوامر هستند، در میان بگذارد تا سرمایه گذار و مشتری خارجی بتوانند با برنامه پایدار و قابل پیش بینی حرکت کند.