وقایع صنعت – ناترازی برق یکی از مشکلاتی است که در ادوار و دولت‌های مختلف با آن دست و پنجه نرم شده است. شاید برای همین است که وزارت نیرو در دولت جدید توسعه نیروگاه‌ها را در دستور کار قرار داده اقدامی که در دولت گذشته به دست فراموشی سپرده شده بود و حتی اردکانیان در پاسخ به این پرسش که چرا ظرفیت اسمی نیروگاه‌های نصب شده در هر سال با کاهش مواجه شده است، گفته بود: «پرهیز از تولید برق اضافی و صرف هزینه هنگفت نباید به حساب کاهش ظرفیت نیروگاهی تلقی شود بلکه افزایش ظرفیت نیروگاهی سابق که صرفاً برای عبور از پیک مصرف انجام می‌شد باید محل سوال و تردید قرار گیرد.»

با نگاهی به آمار و ارقام می‌توان به این نتیجه رسید که دولت قبل حتی نسبت به دولت قبل تر هم عملکرد مطلوبی از خود نشان نداده است و ۱۶ هزار و ۱۹۳ مگاوات به ظرفیت نیروگاهی افزوده شده است در حالی که دولت قبل تر ۱۹ هزار و ۹۰۷ مگاوات به ظرفیت نیروگاهی اضافه کرد. البته به گفته رئیس دولت قبل در این دولت ۲۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شده و امروز در مدار است و ۱۶ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی در دست اجراست که در دولت بعدی افتتاح خواهد شد.

حتی محسن طرزطلب، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی در زمان تصدی خود گفته بود: مطابق بررسی‌های آماری انجام شده میزان سرمایه‌گذاری در دولت نهم و دهم در مقایسه با دولت یازدهم و دوازدهم برابر است؛ یعنی در دولت نهم و دهم، ۸.۴ میلیارد دلار برای احداث نیروگاه‌های حرارتی سرمایه‌گذاری شده و در دولت یازدهم و دوازدهم این رقم به ۸.۲ میلیارد دلار رسیده است.

پس میزان سرمایه‌گذاری متفاوت نبوده است، اما میزان ظرفیت تولیدی در دولت نهم و دهم بیشتر از دولت یازدهم و دوازدهم بوده و حدود ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ مگاوات بیشتر نیروگاه احداث شده است. اما نکته‌ی قابل توجه این است که جنس کاری که ما در این مدت هشت ساله دولت تدبیر و امید متفاوت است. بیشتر اقداماتی که در گذشته انجام گرفته، احداث نیروگاه‌های گازی بوده، ولی در حال حاضر بیشتر نیروگاه سیکل ترکیبی احداث شده است. در دولت نهم و دهم تقریباً ۳۰۰۰ مگاوات نیروگاه سیکل ترکیبی ایجاد شده است، ولی الان ۲ برابر آمار دولت قبل نیروگاه سیکل ترکیبی ساخته شده است.

به گفته وی نکته مهم آن است که در هر دو دولت، توجه ویژه‌ای به این موضوع شده است و با توجه به امکانات و شرایطی که بود، حداکثر تلاش و وظیفه انجام شد. به همین خاطر باید صادقانه گفت که در هر دولت، تمام تلاش صورت گرفته. اگرچه شرایط اقتصادی و تحریم در این دوره بسیار شدیدتر بود. ظرفیت تولید ما درحال حاضر ۸۴۶۷۴ مگاوات است که تا آخر امسال تلاش می‌کنیم که به ۸۶۰۰۰ مگاوات برسیم.

بر اساس قانون ششم توسعه نیز وزارت نیرو به‌منظور افزایش بازدهی و ضریب بهره‌وری نیروگاه‌ها موظف شده بود موافقت اصولی برای ایجاد نیروگاه‌ها با بازدهی پنجاه و پنج تا شصت درصد(۵۵% تا ۶۰%) صادر کند و همچنین قیمت خرید برق را با توجه به ساز و کار بازار در بورس تعیین نماید. علاوه بر این موارد دولت مکلف است سهم نیروگاههای تجدیدپذیر و پاک با اولویت سرمایه‌گذاری بخش غیردولتی(داخلی و خارجی) با حداکثر استفاده از ظرفیت داخلی را تا پایان اجرای قانون برنامه به حداقل پنج‌درصد(۵%) ظرفیت برق کشور برساند.

متأسفانه آمار و ارقام دقیقی از عملکرد دولت یازدهم و دوازدهم در این راستا وجود ندارد اما به گفته رئیس دولت قبل در این دولت ۲۰ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور اضافه شده و امروز در مدار است و ۱۶ هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی در دست اجراست که در دولت بعدی افتتاح خواهد شد.

البته پیوستن به توافق پاریس یکی از دلایلی بود که دولت قبل نتوانست توسعه نیروگاهی را پیش بگیرد چرا که بر اساس این توافق کشورها باید به تدریج منابع جایگزین را برای نفت و گاز فراهم کنند و در نتیجه سفارشات آنها به ایران برای خرید محصولات نفتی کاهش می‌یابد و همین موضوع به تدریج زمینه ساز ارزان شدن قیمت نفت و گاز شده و در مدت زمانی شاید نه چندان طولانی کشورهای وابسته به منابع نفتی ایران شروع به ساخت تکنولوژهای جایگزین می‌کند که متأسفانه با به امضا رسیدن این توافق جلوی ساخت برخی از نیروگاه‌ها گرفته شد. اما با روی کار آمدن دولت سیزدهم این رویه تغییر کرد و اکنون با نگاهی به امار و ارقام جدید از ابتدای دولت سیزدهم تاکنون ۹ هزار و ۱۴۷ مگاوات به ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی افزوده شده که این اقدام از طریق سنکرون ۴۷ واحد جدید نیروگاهی به ظرفیت ۶ هزار و ۷۶۷ مگاوات، رفع محدودیت نیروگاه‌های بخاری و افزایش توان عملی نیروگاه‌های گازی موجود به ظرفیت دو هزار مگاوات و ۳۸۰ مگاوات واحدهای مقیاس کوچک محقق شده است.

همچنین ظرفیت نیروگاه‌های حرارتی کشور با افتتاح پروژه‌های جدید در دولت سیزدهم به ۷۵ هزار و ۷۶۷ مگاوات رسیده و وظیفه تأمین ۹۴ درصد انرژی مورد نیاز مشترکان سراسر کشور را بر عهده دارد که در حال حاضر ۶۲۹ واحد تولید برق حرارتی در ۱۴۵ نیروگاه کشور است.

از دیگر اتفاقاتی که در دولت سیزدهم افتاد افزایش واحدهای حرارتی سنکرون شده بود که شامل ۳۳ واحد گاز در نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی هنگام، ایران ال ان جی(سه واحد)، قشم پاسارگارد، آریان زنجان(دو واحد)، مهتاب کویر(دو واحد)، شهید باکری(دو واحد)، تربت‌حیدریه(دو واحد)، فولاد بوتیا، دوکوهه، فولاد مبارکه(دو واحد)، آلومینیوم المهدی، فولاد غرب آسیا، سبزوار، گل‌گهر و واحدهای گازی کوچک میانرود، زاهدان(سه واحد)، صبای دهلران(چهار واحد)، پتروشیمی کردستان(سه واحد) و پتروشیمی کرمانشاه مجموعاً به ظرفیت چهار هزار و ۶۷۳ مگاوات بوده است.

همچنین در این مدت ۱۴ واحد بخار در نیروگاه‌های سیکل‌ترکیبی جهرم، هریس، ارومیه(دو واحد)، چابهار، بعثت پارس‌جنوبی(دو واحد)، غرب‌کارون، عسلویه، فردوسی، خرم‌آباد، سبلان(دو واحد) و کربنات سدیم سمنان نیز با ظرفیت دو هزار و ۱۷۱ مگاوات به شبکه سراسری برق کشور متصل شده است. این واحدهای بخار جدید بدون مصرف سوخت اضافی و از طریق حرارت اگزوز واحد گاز قبلی در حال فعالیت هستند و احداث این واحدها منجر به صرفه‌جویی سه میلیارد و ۲۵۰ میلیون مترمکعبی مصرف سوخت در طول سال شده است.

بر اساس این گزارش، با و جود این افزایش ظرفیت نیروگاهی و انطور که مدیر عامل توانیر گفته است ۱۰ هزار مگاوات ناترازای برق در تابستان پیش رو خواهیم داشت به همین دلیل با توجه به اهمیت بالای پایداری شبکه برق دولت چهاردهم باید توسعه نیروگاهی را در دستور کار قرار داده تا دچار ناترازی برق در تابستان نباشیم.