وقایع صنعت – شرکت نیشکر هفت تپه در ۱۴ کیلومتری شهر باستانی شوش و ١٠ کیلومتری معبد زیگورات «چغازنبیل» و ۱۰۰ کیلومتری اهواز قرار دارد. این شرکت در یکی دو دهه اخیر به دلیل مشکلات مدیریتی و اعتراضات کارگری از پرحاشیه‌ترین و چالش برانگیزترین شرکت‌های ایران بود.

این شرکت پس از انقلاب نیز شرکتی دولتی محسوب می‌شد و در برخی سال‌ها تولید شکر آن حتی به بیش از ۱۰۰ هزار تن هم رسید به‌عنوان مثال در سال ۱۳۸۱ رکورد تولید ۱۰۰ هزار تن شکر سفید در هفت تپه شکسته شد.

شرکت نیشکر هفت‌تپه علاوه بر نقش تولید شکر در ایجاد شغل پایدار در شهرستان شوش و استان خوزستان نیز غیرقابل انکار است به طوری که تعداد کارگران آن به حدود پنج هزار نفر می‌رسید و حتی به‌صورت غیرمستقیم برای تعداد زیادی نیز شغل در کشور ایجاد کرده است.

مالکان خصوصی بلای جان هفت تپه

اواسط دهه ۸۰ بحث خصوصی‌سازی این واحد تولیدی به دلایلی نظیر فرسودگی خطوط تولید، زیان‌ده بودن و بدهی‌های بسیار زیاد مطرح شد و در سال ۱۳۸۶ این کارخانه رسماً مشمول قانون خصوصی‌سازی شد.

«سیدراضی نوری» نماینده مردم شوش در مجلس شورای اسلامی در ۲۶ مرداد ۱۳۹۳ در زمینه «جلوگیری از واگذاری شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه به افراد فاقد صلاحیت» به وزرای صنعت و اقتصاد تذکر داد.

ولی در نهایت بهمن‌ماه سال ۹۴ این شرکت به بخش خصوصی واگذار شد؛ خریداران این شرکت دو جوان ۲۸ و ۳۱ ساله بودند که در این باره نماینده شوش در مجلس نیز به «علی طیب‌نیا» وزیر اقتصاد وقت تذکر داد و این پرسش را مطرح کرد که «آیا واگذاری این مجموعه بزرگ اقتصادی آن هم به دو جوان ۲۸ و ۳۱ ساله بدون هماهنگی مسئولان استان و شهرستان به معنای رها کردن این مجموعه نیست و آیا کار درستی انجام شده است.

خبر واگذاری جنجالی این شرکت بزرگ نیشکری به دو جوان با پیش پرداخت تنها ۶ میلیارد تومانی، تردیدها را درباره سلامت این واگذاری بیشتر کرد؛ هیئت واگذاری برای کارخانه‌های ۲۴ هزار هکتاری نیشکر خوزستان ۲۹۱ میلیارد تومان قیمت گذاشتند و برای دریافت این پول هم شرایط پنج درصد نقد و مابقی به صورت اقساط هشت ساله گذاشته شد.

پس از واگذاری شرکت هفت تپه به بخش خصوصی وضع این مجموعه بزرگ و همچنین کارگران این شرکت بدتر از گذشته شد و اعتراضات کارگران این شرکت نیز افزایش یافت.

در مسیر امید

اکنون و پس از پشت سر گذاشتن روزهای تلخ، کشت و صنعت نیشکر هفت ‌تپه در مسیر روزهای طلایی خود قرار گرفته و خاطرات تلخ گذشته این شرکت در حال فراموش شدن است. امید در هفت تپه زنده شده است و کارگران با همه توان برای جهش تولیدات این شرکت حتی بیش از وظایف قانونی در تلاش هستند.

در همین خصوص دکتر عبدعلی ناصری مدیرعامل شرکت نیشکر و صنایع جانبی اظهار می کند: هفت‌تپه در سال جهش تولید پیشتاز است و جهش ۲۰۰ درصدی تولید شکر در شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه را نسبت به سال گذشته شاهد خواهیم بود.

به گفته وی، تاکنون با برداشت نزدیک به ۶۰ درصدی مزارع نیشکر در هفت‌تپه، حدود ۳۸ هزار تُن شکر تولید شده است و پیش‌بینی می‌شود تا پایان فصل برداشت، این رقم به نزدیک ۶۰ هزار تُن برسد که در مقایسه با سال بهره‌برداری گذشته، جهشی ۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.

ناجی هفت تپه

و اما هفت تپه امروز چه می‌خواهد…این شرکت در ۱۸ مهرماه ۱۴۰۰ با مصوبه سران قوا به شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی واگذار شد ولی روند انتقال قطعی مالکیت آن هنوز صورت نگرفته است.

۱۸ اسفندماه سال ۱۴۰۲ در جریان سفر رییس‌جمهور به شوش، کارگران هفت‌تپه خواستار واگذاری قطعی این شرکت به توسعه نیشکر شدند.

آیت‌الله رییسی در این سفر در محل شرکت پاک چوب شوش با تعدادی از نمایندگان کارگران شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه دیدار و نسبت به دغدغه آن‌ها برای واگذاری قطعی این شرکت به شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی قول پیگیری جدی داد.

شرکت هفت تپه که پیش از روی کار آمدن دولت سیزدهم به دلیل اعتراضات کارگری به سرخط اخبار تبدیل شده بود و صدها کارگر این شرکت آینده شغلی برای خود متصور نبودند، با تشکیل دولت سیزدهم و توجه ویژه شهید جمهور آیت الله رئیسی و گره‌گشایی از مشکلات این شرکت، بار دیگر با شیرینی کار و تولید کام کارگران این شرکت شیرین شد.

پس از فراز و نشیب‌های متعدد، با موافقت سران قوا و «توشیح» مقام معظم رهبری، انتقال مالکیت هفت‌تپه قطعی شده و این واحد نیشکری در آستانه انتقال کامل به شرکت توسعه نیشکر است.

مدیرعامل شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی در این خصوص گفت: در حال حاضر، مباحث حول محور قیمت‌گذاری و تعیین نرخ عادلانه کشت و صنعت هفت‌تپه متمرکز است. در این راستا، ضروری است که در تبادلات مالی، نرخ جدیدی برای واگذاری این مجموعه تعیین شود.

صورت‌های مالی نامنظم

ناصری در ادامه به وضعیت نامطلوب و نامنظم صورت‌های مالی هفت‌تپه در دوران گذشته اشاره کرد و گفت: ایرادات و بی‌نظمی‌های موجود در این اسناد در دوران واگذاری به بخش خصوصی، سبب عدم اظهارنظر حسابرسان در مورد وضعیت صورت‌های مالی هفت‌تپه شده بود. با این حال، پس از واگذاری هفت‌تپه به شرکت توسعه نیشکر، با تلاش‌های مستمر همکاران، این تناقضات آشکار شناسایی و صورت‌های مالی مردود اعلام شدند.

به گفته مدیرعامل توسعه نیشکر، این اقدام گامی اساسی در جهت شفاف‌سازی وضعیت مالی و تعیین تکلیف نهایی کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه محسوب می‌شود.

ناصری همچنین به موضوع ارتقای صورت‌های مالی این واحد نیشکری در سال آینده اشاره و اعلام کرد که این ارتقا می‌تواند یک مرحله بالاتر رود یا تبدیل به وضعیت مشروط شود.

هفت تپه شکوفا می شود

مدیرعامل توسعه نیشکر گفت: تولید شکر کشت و صنعت هفت‌تپه از ۱۷ هزار تُن به ۲۲ هزار تُن در سال بهره‌برداری گذشته رسید و امسال هم به ۶۰ هزار تُن خواهد رسید که در مقایسه با سال بهره‌برداری گذشته، جهشی ۲۰۰ درصدی را نشان می‌دهد.

ناصری در ادامه اعلام کرد که در راستای تحقق جهش تولید در سال بهره‌برداری آینده، تلاش‌ها برای افزایش تولید شکر در این واحد نیشکری به ۸۰ هزار تُن معطوف شده است. دستیابی به این هدف، گامی دیگر در مسیر شکوفایی هفت‌تپه خواهد بود.

تولید شکر به ظرفیت اسمی می رسد

علیرضا دورباشی‌زاده مدیرعامل شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت‌تپه نیز در ادامه گفت: همه از مشکلاتی که در سال‌های ۹۴ تا ۹۹ و در دوران تصدی بخش خصوصی در شرکت نیشکر هفت تپه به وجود آمد آگاه هستند.

وی تصریح کرد: به دستور ریاست قوه قضائیه وقت شهید خدمت آیت الله رئیسی، دستور خلع بخش خصوصی از شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه صادر شد، همچنین با روی کار آمدن دولت سیزدهم در مهرماه ۱۴۰۰ و با مصوبه سران سه قوه، مدیریت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه به شکل پیمان مدیریت برای سه ماه به شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی واگذار می‌شود که هنوز قطعی نشده و با همان روند ادامه دارد.

این مقام مسئول گفت: اینکه بخش خصوصی از شرکت کشت و صنعت نیشکر هفت تپه خلع ید شود، تصمیم بسیار شجاعانه و قاطعی بود.

وی در ادامه افزود: گزارش عملکرد سالانه این واحد نیشکری نشان می‌دهد که از زمان واگذاری در مهرماه سال ۱۴۰۰ به شرکت توسعه نیشکر به‌صورت «پیمان مدیریتی»، تحوّلات چشمگیری رخ داده و هم در ساختار سازمانی و هم در فرایندهای تولید و بهبود کیفیت محصولات غیرنیشکری به شکوفایی رسیده است.

دورباشی‌زاده افزود: علاوه بر افزایش تولید شکر، اقدامات دیگری همچون بازسازی شبکه‌های آبیاری و زهکشی، تعمیر اساسی کارخانه تولید شکر، فعال‌سازی صنایع جانبی، نوسازی تجهیزات، رونق محصولات غیرنیشکری همچون گندم، افزایش ظرفیت تولید کارخانه‌های الکل طبی و خوراک دام از جمله این اقدامات است که هفت‌تپه را به سمت شکوفایی بیشتر سوق خواهد داد.

تا پیش از پیوستن هفت‌تپه با هفت طرح، این واحد نیشکری با ۵۰ درصد ظرفیت تولیدی فعالیت می‌کرد؛ اما حالا هم حوزه کشاورزی و هم صنعت، به سمت تولید حداکثری در حرکت است و طبق پیش‌بینی‌ها تولید شکر به «ظرفیت اسمی» خواهد رسید.