وقایع صنعت – احسان ثقفی رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران به نقش فناوری هسته‌ای در تجهیزات صنعت نفت اشاره کرد و گفت: برخلاف تصور عمومی، کاربرد فناوری هسته‌ای صرفاً محدود به تولید برق نیست، بلکه در حوزه‌های بهداشت، درمان و به‌ویژه صنعت نفت نیز بسیار مؤثر است. استفاده از پرتو‌های هسته‌ای در بخش‌هایی مانند بررسی خوردگی، تست تجهیزات، اکتشاف و ظرفیت‌سنجی مخازن، سنجش سطوح و بهینه سازی سطوح پلیمری صنعت نفت کاربرد دارد.

وی ادامه داد: ایران در تولید رادیوایزوتوپ‌هایی نظیر کبالت-۶۰ و سزیم به خودکفایی رسیده و در حال توسعه تجهیزات مرتبط است.

این مقام مسئول با اشاره به استفاده از قابلیت پرتودهی هسته‌ای از حدود ۲۰ سال گذشته در صنعت نفت، گفت: غیر مخرب بودن، سرعت بالا وعدم آسیب به تولیدات از مزایای بهره مندی از پرتودهی هسته‌ای است و بی‌توجهی به این فناوری در صنعت باعث عقب‌ماندگی و کاهش بهره وری و در نتیجه از دست دادن بخشی از ذخایر می‌شود.

تامین ۷۰ درصد تجهیزات صنعت نفت توسط سازندگان داخلی

وی گفت: گردش مالی تجهیزات صنعت نفت در زمان اجرا و فعال بودن طرح‌های جدید حدود هشت میلیارد دلار است، اما در نبود طرح‌های جدید و در زمان نگهداری و بازسازی‌ها طرح ها، حدود دو میلیارد دلار است.

وی به اشتغال حدود ۴۵۰ هزار نفر اشتغال ذیل انجمن تجهیزات صنعت نفت اشاره کرد و اعلام کرد: با احتساب سازندگان همکار، این رقم به حدود ۷۰۰ هزار نفر می‌رسد.

ثقفی با اشاره به تنوع تولیدات این صنعت، افزود: کارفرمایان صنعت نفت، گاز و پتروشیمی ۱۰ گروه کالایی شامل تجهیزات دوار، برق و الکترونیک، مواد شیمیایی و کاتالیست‌ها، تجهیزات سرچاهی، شیرآلات، ابزار دقیق و کنترل، ایمنی و دیگر اقلام را تعریف کرده‌اند. از میان حدود ۱۴۰۰ قلم کالایی، بیش از ۷۰ درصد آن (نزدیک به ۱۰۰۰ قلم) توسط سازندگان داخلی تأمین شده و در طرح‌های مختلف مورد استفاده قرار گرفته است.

تولیدات استاندارد و با کیفیت با وجود چالش‌ها

وی افزود: تولیدکنندگان این حوزه همانند سایر صنایع با چالش‌هایی نظیر تأمین انرژی، تخصیص ارز، مواد اولیه، بیمه، مالیات و تسهیلات بانکی مواجه‌اند، اما با وجود این مشکلات، محصولات تولیدی از استاندارد و کیفیت بالایی برخوردارند. برخی محصولات تا ۹۵ درصد ساخت داخل دارند و با نشان‌های تجاری دیگر در کشور‌های صاحب فناوری مورد استفاده قرار می‌گیرند که نشان از توان رقابتی بالای تولیدکنندگان ایرانی دارد.

وی به صادرات فناوری‌ها و تجهیزات صنعت نفت به کشور‌های دیگر اشاره کرد و گفت: ۵ شرکت در دنیا صاحب فناوری ساخت کاتالیست هستند که متخصصان کشورمان هم توانسته‌اند به این فناوری دست پیداکنند و علاوه بر اینکه بیش از ۸۰ درصد این محصول در کشور ساخته می‌شود و به کشور‌های دیگر هم صادر می‌شود.

ثقفی درباره وضعیت صادرات تجهیزات نفتی، گفت: با وجود کیفیت مناسب، هنوز در بخش صادرات به موفقیت کامل نرسیده‌ایم که علت اصلی آن تحریم‌ها و نبود راهبرد منسجم صادراتی است. کشور‌هایی مانند چین و ترکیه با حمایت عملیاتی ۱۰۰ درصدی از صنعتگران خود، مسیر صادرات را تسهیل کرده‌اند.

ساخت داخل ۴۵ درصد ماشین آلات صنعت نفت

وی با اشاره به وضعیت ماشین‌آلات ساخت داخل گفت: حدود ۴۵ درصد ماشین‌آلات مورد استفاده در این صنعت تولید داخل است و مابقی بر اساس نیاز وارد می‌شود. ماشین‌سازان ایرانی توان تولید حدود ۷۰ درصد تجهیزات مورد نیاز را دارند، هرچند برای افزایش بهره‌وری نیاز به بازسازی و نوسازی دارند

ثقفی تأکید کرد: توانمندی فنی موجود در کشور به اندازه‌ای است که در صورت فعال‌سازی کامل ظرفیت‌ها، هیچ نگرانی در تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات مورد نیاز صنعت نفت وجود نخواهد داشت.

رئیس هیئت مدیره انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت ایران به اهمیت فناوری و نوآوری در تولید محصول اشاره کرد و گفت: طی سال گذشته حداقل ۲۰ نوع کالای جدید با رویکرد نوآوری و توسعه ساخت داخل در حوزه نفت تولید و عرضه کرده‌ایم که مورد استفاده قرار گرفته است.