وقایع صنعت  – صنایع فولادی را باید به‌ عنوان یک صنعت مهم و مادر برشمرد که در سال ۱۴۰۱ شرایط رکود توام با گرانی را سپری کرد. به‌ جرات می‌توان به این موضوع مهم اشاره کرد که صنایع مرتبط با صنعت فولاد همچنان با رکود و گرانی افسارگسیخته دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از طرف دیگر با توجه به اینکه در حوزه تحولات بین‌المللی سیاسی و اقتصادی شاهد وقوع اتفاقات کم‌نظیر در صنعت فولاد جهان بوده‌ایم، به نظر می‌رسد باید سال ۱۴۰۱ را یکی از پر فراز و نشیب‌ترین سال‌ها برای صنایع فولادی برشمرد.

به‌ منظور بررسی سیر تحولات صنایع فولادی در سال ۱۴۰۱ با دوتن از کارشناسان و فعالان این حوزه به گفتگو نشسته‌ ایم تا نظر آنها را درباره این موضوع که شرایط بازار و صنعت فولاد در سال ۱۴۰۱را چگونه ارزیابی می‌کنند، جویا شویم.

احمد دنیانور عضو هیئت‌ رئیسه انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور با اشاره به اینکه اتخاذ تصمیم‌های خلق‌ الساعه در صنعت فولاد طی چند سال اخیر موجب شده است تا شاهد وقوع اتفاق‌ های تلخ و ناگوار باشیم، گفت: به نظر می‌رسد مسئولان تصمیم‌ گیرنده فولادی کشور هنوز اطلاعی از شیوه اشتغال‌زایی، تعامل با بازارهای جهانی و ایجاد استراتژی برای چشم‌انداز بازار و صنعت فولاد در سال‌های آینده ندارند.

وی با اشاره به اینکه ظرفیت تولید ۳۵ میلیون تن فولاد تا پایان سال ۱۴۰۱ هنوز محقق نشده است، گفت: باید به این موضوع مهم توجه کرد. درست است که هم‌ اکنون ایران در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکننده فولاد در جهان قرار دارد ولی با وجود تحریم‌های ظالمانه علیه کشورمان امکان تولید بیش از ۵۵ میلیون تن فولاد تا قبل از سال ۱۴۰۴ را داشتیم ولی متاسفانه به دلیل اعمال سوءمدیریت‌ها و بی برنامگی‌ها شاهد وقوع چنین اتفاقی نخواهیم بود.

دنیانور تصریح‌کرد: ایران به لحاظ برخورداری از سنگ‌ آهن و انرژی ارزان یکی از بهترین کشورهای خاورمیانه و جهان محسوب می‌شود اما، در حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی در صنایع معدنی و فولادی شاهد وقوع اتفاق درخور توجه‌ای نیستیم و همچنان همان مسیرهای اشتباه گذشته تکرار می‌شود.

عضو هیئت‌ رئیسه انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور اضافه‌کرد: بیش از ۳۵ درصد ارز کشور توسط صنعت فولاد و صنایع وابسته به آن تامین می‌شود ولی متاسفانه در این صنعت به اندازه‌ای که شاهد ارزآوری هستیم، سرمایه‌گذاری رخ نمی‌دهد که جای بسی تامل و فکر دارد.

دنیانور افزود: کشوری مانند ترکیه در همسایگی ایران هم به لحاظ تامین انرژی و هم به لحاظ تامین منابع سنگ‌ آهن شرایط مناسبی مانند ایران ندارد اما در حوزه تولید فولاد نسبت به ایران در رتبه بالاتری در جهان قرار دارد که نشان از مدیریت درست همراه با برنامه‌ ریزی صحیح دارد.

وی با بیان اینکه مسئولان در صنایع معدنی و فولادی کشور در اتخاذ یک برنامه‌ ریزی بلندمدت و کوتاه‌ مدت برای توسعه و افزایش رشد تولید صنعت فولاد همچنان دچار تردید هستند، گفت: نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که بسیاری از پهنه‌ های معدنی در ایران زیر نظر سازمان‌های دولتی و خصولتی هستند که وقوع همین اتفاق سبب شده است تا بخش خصوصی نتواند در این پهنه‌ ها سرمایه‌گذاری کرده تا در رشد تولید و صادرات فولاد گام موثر و برتری بردارد.

عضو هیئت‌ رئیسه انجمن تولیدکنندگان فولاد کشور تاکیدکرد: با وجود اینکه در سال ۱۴۰۱ صنایع فولادی به لحاظ ایجاد مشکلات متعدد همچون قطعی انرژی و نوسانات ارزی روزهای سختی را پشت سر گذاشته‌ اند، ولی باز هم شاهد این اتفاق هستیم که صنعت فولاد در ایران سبب رشد و توسعه شهری بسیاری از نقاط ایران شده است.

دنیانور گفت: ارزش افزوده‌ای که صنایع مرتبط فولادی در کشور ایجاد کرده‌اند به اندازه‌ای است که توانسته توسعه شهرهای مختلفی را رقم بزند. در حقیقت با توجه به اینکه در صنعت فولاد ایران شاهد وقوع خام‌ فروشی نیستیم و بسیاری از مواد اولیه در صنایع فولادی تبدیل به فرآورده و سپس صادر می‌شوند، باید به این موضوع مهم اشاره کرد که صنعت فولاد پیشران رشد و توسعه اقتصادی در ایران بوده است که اتخاذ تصمیم‌های نادرست سبب شده تا این صنعت نتواند با تمام ظرفیت خود به میزان تولید و صادرات پیش‌بینی‌ شده برسد.

اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی و خلق الساعه آفت‌ صنایع فولادی

جهانبخش شکری از فعالان برجسته صنعت فولاد با اشاره به اینکه در سال ۱۴۰۱ شاهد وقوع اتفاق‌های نه چندان مناسبی برای صنایع فولادی کشور رخ داد، گفت: از یک طرف نوسانات نرخ ارز و از طرف دیگر ارائه قیمت‌های دستوری فشارهای زیادی را به فعالان صنایع فولادی ایران وارد کرد.

وی با اشاره به اینکه صنعت فولاد در ارزآوری و اشتغالزایی از صنایع پیشرو و تاثیرگذار کشور بوده است، تصریح‌کرد: اتخاذ تصمیمات غیرکارشناسی و خلق الساعه همواره یکی از مهمترین آفت‌های صنایع فولادی ایران بوده و همچنان متاسفانه این روند ادامه دارد.

شکری افزود: کمبود انرژی که تعطیلی بسیاری از واحدهای فولادی در کشور را رقم زد هنوز برای مسئولان ارشد صنعت فولاد ایران به یک موضوع اصلی و مهم تبدیل نشده است در حالی که در سال ۱۴۰۲ به طور قطع شاهد وقوع قطعی گاز و برق در واحدهای فولادی ایران خواهیم بود که تبعات منفی بسیار زیادی را به دنبال خواهد داشت.

این کارشناس صنعت فولاد با انتقاد از قطع زنجیره فولاد کشور در بعضی از واحدهای تولیدی همزمان با قطعی انرژی تصریح کرد: در صنایع دیگر شاهد راه‌اندازی نیروگاه‌های تولید برق برای تامین انرژی هستیم ولی هنوز موضوع انرژی برای فعالان صنعت فولاد همچنان پررنگ نشده و آنها را به فکر راه‌اندازی نیروگاه نینداخته است.

وی در پایان افزود: خصوصی‌ سازی در صنعت فولاد ایران همچنان به عنوان یک اصل راهبردی گفته می‌شود ولی متاسفانه در این زمینه شاهد وقوع عملیات‌های اجرایی نبوده‌ایم و فقط شعارهای زیبایی درباره خصوصی‌سازی صنایع فولادی گفته شده اما در عمل اتفاق خاصی رخ نداده است.

شکری تاکیدکرد: وقتی از صادرکننده فولادی عوارض دریافت می‌شود نمی‌توان به چشم‌انداز روشن صنایع فولادی در حوزه صادراتی دل خوش کرد.